is zuurstof geen teken van leven andere planeten

Antwoord

Hetgeen onze planeet inderdaad vrij uitzonderlijk maakt, is dat er zuurstof is in moleculaire vorm, als bi-atomair zuurstof (O2) en ook als tri-atomair zuurstof of ozon (O3).  Zuurstofgas is immers een vrij reactief gas, en verdwijnt normaal vrij snel door moleculaire reacties.  In onze atmosfeer is er dus een bron die voortdurend nieuwe zuurstofmoleculen maakt, en die bron is het leven, via de foto-synthese van planten, maar ook door organismen in de oceaan. 

In de atmosferen van planeten zonder zuurstof zit de meeste zuurstof in CO2, ook wel wat in CO, en eventueel in H2O (water).  Planetenatmosferen ontstaan door ontgassing van de korst, als gevolg van vulkanisme en van inslagen van grote meteorieten.  Men verwacht dat door die processen vooral CO2 vrijkomt, en we zien inderdaad dat de atmosferen van Venus en Mars voor ongeveer 95% uit dit gas bestaan.  Dat moet dus vroeger ook zo geweest zijn bij ons; het is het ontluikende leven dat hierin verandering heeft gebracht.

Het is welbekend dat CO2 een broeikasgas is.  Met 95% CO2 in de atmosfeer vandaag zou het hier een hel zijn.  Maar vroeger was dat heilzaam: de zon scheen toen zo'n 20% minder fel, en er was veel broeikasgas nodig om water vloeibaar te hebben en zo het leven mogelijk te maken.  Het is een merkwaardig verhaal hoe de biosfeer zich sindsdien heeft aangepast aan de helderder wordende zon, door broeikasgassen uit de atmosfeer te evacueren.  Jammer genoeg zal het niet blijven duren: binnen minder dan een miljard jaar (dus lang voor de Zon rode reus wordt) hebben we geen broeikasgas meer af te geven, en zijn we weerloos tegenover een verschroeiende zon...

De zoektocht naar tekenen van leven elders in het heelal is vooral een zoektocht naar moleculair zuurstof in de atmosferen van andere planeten.  Tot dusver heeft die zoektocht nog geen successen opgeleverd.