De aarde is rond,waarom valt een wolkenkrabber niet om als hij rond bijv de evenaar gebouwd wordt.Leg je iets op een bal, dan valt dat eraf. Is dat zwaartekracht of is dat iets anders?

Antwoord

     Dat heeft allemaal te maken met het begrip stabiliteit, een ook met de schaal waarop je voorbeelden zich afspelen.
     Neem een cirkelvormig dun plankje en klop er een lange nagel door, laat ons zeggen perfect in het midden. Het zal je niet lukken dat plankje in evenwicht op de punt van de nagel te laten balanceren. Hoewel het volgens de wetten van de fysica wel mogelijk is, zal het in de practijk niet lukken. Het systeem is namelijk onstabiel : zelfs al zou het je lukken : de kleinste verstoring, het minste zuchtje wind, de kleinste trilling van de ondergrond, doet het omvallen. Het kan in gelijk welke richting omvallen.
     Herhaal nu met twee nagels. Dan zal het plankje nog steeds omvallen, maar slechts in één richting, namelijk de richting die dwars staat op de verbindingslijn tussen de twee nagels. Het systeem is in die richting nog steeds onstabiel.
     Je hebt nog een 3de nagel nodig, die zich niet op de lijn van de twee andere bevindt om een stabiel evenwicht te bekomen. Dan zal het systeem niet spontaan omvallen.
     Een wolkenkrabber valt ook niet om omdat hij ook niet op één punt rust, maar op een volledig grondvlak. En hij staat ook niet zomaar los op de grond.
     Er is nog een tweede aspect : de aarde is wel een bol, maar de straal van die bol is zodanig groot dat je lokaal echt wel van een vlakke ondergrond kunt spreken. Het grondvlak van die wolkenkrabber is misschien 50 of 100 meter lang of breed, dus op zo'n kleine afstand kan je de kromming van de aarde wel verwaarlozen. Ik heb het voor de sport eens uitgerekend : over een afstand van 100 meter zakt de aarde ten gevolge van de kromming minder dan een millimeter...
    Als je echter iets in evenwicht op een voetbal legt... Dan kan je de kromming natuurlijk niet meer verwaarlozen. Een boek op een voetbal in evenwicht leggen, ja dat zal wel lukken. Probeer je echter twee pingpongballetjes op elkaar te leggen dan krijg je weer een onstabiel evenwicht dat bij de minste verstoring wordt verbroken, zelfs zou het je lukken om ze even in evenwicht te leggen. Nog een voorbeeld een systeem in onstabiel evenwicht : een potlood die je op zijn scherpe punt probeert in evenwicht te zetten.