Komt de zon vroeger op in een besneeuwd landschap?

Luc, 38 jaar
12 januari 2009

De laatste tijd heb ik het gevoel dat de zon vroeger lijkt op te komen... Komt dit misschien door het besneeuwde landschap dat licht weerkaatst?

Antwoord

Hier moeten we een onderscheid maken tussen het feitelijke opkomen van de zon en de lichtintensiteit.

Het "opkomen van de zon" op een bepaalde plaats is het boven de horizon uitkomen van de zon voor een waarnemer op die plaats. Het feit dat de zon in het oosten opkomt is een gevolg van de tegenwijzerzin rotatie van de aarde. Het precieze tijdstip waarop de zon boven de horizon verschijnt wordt beïnvloed door de lokale topografie (vergelijk bijvoorbeeld een zonsopgang boven zee, een zonsopgang op het topje van de himalaya, of een zonsopgang ergens te midden van een gebergteketen,...). De aanwezigheid van sneeuw heeft totaal geen invloed op het tijdstip waarop de zon opkomt.

Sneeuw heeft echter wel een invloed op de lichtintensiteit. Sneeuw weerkaatst licht heel sterk, zelfs heel geringe hoeveelheden licht (denk maar aan een nachtelijk sneeuwlandschap). Dit terugkaatsen van licht (genaamd albedo) zorgt ervoor dat we een zonsopgang in een besneeuwd landschap als veel klaarder ervaren dan in een niet besneeuwd landschap (bij zelfde graad van bewolking...), zelfs wanneer  het tijdstip waarop de zon opkomt identiek is.

Dit gezegd zijnde, is je gevoel dat de zon bij ons in België (en heel het noordelijk halfrond) momenteel vroeger lijkt op te komen, weliswaar correct: de zon komt nu vroeger op dan tijdens de donkere periode voor Nieuwjaar. Dit heeft niks te maken met de al dan niet aanwezigheid van sneeuw maar met het terug "lengen van de dagen" op het noordelijk halfrond. Dit terug lengen van de dagen na 21 december (kortste dag op noordelijk halfrond) en het terug verkorten van de dagen na 21 juni  (langste dag op noordelijk halfrond) heeft te maken met de positie van de aarde in haar baan om de zon. Rond 21 juni valt zonlicht loodrecht in op de kreeftskeerkring (zomer noordelijk halfrond, langste dagen noordelijk halfrond) en rond 21 december valt zonlicht loodrecht in op de steenbokskeerkring (zomer zuidelijk halfrond, kortste dagen noordelijk halfrond).

Voor meer info omtrent daglengtes: zie
http://nl.wikipedia.org/wiki/Keerkring
http://nl.wikipedia.org/wiki/Zomer
http://nl.wikipedia.org/wiki/Winter

Reacties op dit antwoord

Er zijn nog geen reacties op deze vraag.

Enkel de vraagsteller en de wetenschapper kunnen reageren op een antwoord.

Zoek andere vragen

© 2008-2024
Ik heb een vraag wordt gecoördineerd door Eos wetenschap. Voor vragen kun je terecht bij liam.verbinnen@eos.be