Is het mogelijk dat een computervirus toch achterblijft op een (externe) harde schijf, USB-stick... ook nadat je deze geheugens geformatteerd hebt?

Antwoord

Beste Damiaan,

Ja, dit is mogelijk, maar komt weinig voor en dit soort virussen, de zogenaamde Boot sector virussen, zijn voor anti-virus-software het gemakkelijkst te verwijderen.

Een opslagmedium zoals een externe harde schijf of USB-stick bestaat op conceptueel niveau uit een aantal cellen die op 0 of op 1 gezet kunnen worden. Een deel ervan wordt gebruikt om de overblijvende cellen te organiseren en dit gebeurt op twee niveaus. Eerst wordt het opgedeeld in partities en elke partitie wordt georganiseerd in bestanden en mappen door een bestandssysteem (file system). Een partitie is eigenlijk een logisch medium en zal door Windows met verschillende drive letters aangeduid worden (bijvb C: en D: voor de partities van een harde schijf).

Als je harde schijf meerdere partities bevat staat er naast de partitietabel ook nog een zogenaamde Master Boot Record. Als je je computer opstart begint hij de instructies uit te voeren die staan op de Master Boot Record en die verwijst normaal door naar de Boot sector van de partitie die je besturingssysteem bevat (in jouw geval MS Windows). Op die manier wordt je besturingssysteem gestart vanuit de Boot sector van de partitie waarop ze staat.

Externe opslag media zoals externe harde schijven of USB-sticks bevatten meestal maar 1 partitie en worden meestal niet gebruikt om je computer mee op te starten. Bijgevolg bevatten ze ook geen boot sectors, tenzij je expliciet vraagt om ze te formatteren met een boot sector.

In feite formatteer je geen medium, maar een bestandssysteem op een partitie van een medium.
Het bestandssysteem is een soort tabel waarin voor elk bestand de cellen staan die door dat bestand gebruikt worden. Als je een partitie of logisch medium herformatteerd, gooi je de bestaande tabel weg en schrijf je een nieuwe die zegt dat het medium volledig leeg is: geen mappen en geen bestanden. De meeste virussen nestelen zich in bestanden en zitten dus in de cellen bestemd voor bestanden. Boot sector virussen zijn de enige virussen die een herformattering kunnen overleven omdat ze niet in de cellen zitten bestemd voor bestanden en kunnen de computer opnieuw aanvallen op voorwaarde dat je je computer opstart vanop het medium waar ze zich bevinden.

Je kan dus een computer nooit met een virus besmetten via een geherformatteerde USB-stick of externe harde schijf, tenzij je de computer ermee opstart.

Als een computerprobleem blijft nadat je geherformatteerd hebt en je je computer gecontroleerd hebt met een up-to-date anti-virusprogamma, is de oorzaak waarschijnlijk toe te schrijven aan de hardware: bijvoorbeeld een defecte geheugenlat of harde schijf.