Waar eindigt het heelal?

Antwoord

Het 'heelal' is per definitie alles wat we kunnen waarnemen in de ruimte rondom ons. De 'rand' van het heelal zou dus moeten overeenkomen met het verste dat we kunnen zien. Het probleem met verre dingen bekijken is dat de lichtsnelheid weliswaar groot is, maar niet oneindig. Dit betekent dat hoe verder een ster gelegen is, hoe langer het geduurd heeft vooraleer haar licht ons bereikt heeft. Als astronomen naar ver gelegen sterren kijken, dan kijken ze dus noodzakelijkerwijze ook naar heel oude sterren. Nog anders gezegd: hoe verder je probeert te kijken, hoe meer verouderd het beeld is dat je  krijgt van het heelal. Het verste wat je -in principe- zou kunnen zien, is de geboorte van het heelal: de big bang.

In die zin zou je kunnen zeggen dat het heelal eindigt waardat het
begonnen is  :-)

Wat je natuurlijk zou willen weten is waar dat die rand van het heelal NU zit, niet ten tijde van de geboorte van het heelal. Helaas is het antwoord opnieuw onbevredigend: er is geen rand aan het heelal. Vroeger dacht men dat de aarde een platte schijf was en als je te ver naar het westen reisde, maakte je kans om er af te vallen. 

Tegenwoordig weten we dat de aarde weliswaar niet oneindig is (het is namelijk een bol met een straal van ongeveer 6000km) maar dat je toch altijd naar het westen kan blijven reizen zonder er af te vallen. Op dezelfde manier kan een ruimtereiziger -in principe- altijd verder reizen in het eindige heelal maar zal zij nooit een rand tegenkomen.

David Berghmans
Onderzoeker Koninklijke Sterrenwacht Belgie