Kan je gedachten lezen?

Antwoord

Beste Wesley,

Het antwoord is eigenlijk eenvoudig: op basis van onze huidige kennis van de wetenschap kunnen mensen in de strikte zin van het woord geen gedachten "lezen".

De uitdrukking "gedachten lezen" wordt echter ook veel gebruikt in overdrachtelijke zin, en daar zit 'm een deel van de discussie die daarover bestaat. Er zijn mensen die bijzonder goed zijn in het "lezen" van lichaamstaal: de combinatie van houding en intonatie, de gedragingen en de uiterlijke kenmerken van iemand die spreekt vertelt hen soms veel meer dan wat de geobserveerde persoon eigenljik zelf wil prijsgeven, vooral als ze met wat ze zeggen eigenlijk de waarheid willen verhullen of verdoezelen.

Dit heet non-verbale communicatie.
Mensen die beweren "echt" gedachten te kunnen lezen maken eigenlijk in hoge mate gebruik van deze sterke eigenschap.

Bepaalde instanties hebben zelfs een prijs uitgeloofd voor wie onder gecontroleerde omstandigheden erin slaagt te bewijzen echt gedachten te kunnen lezen. Het betreft dan bvb. proefnemingen met het "lezen" van afbeeldingen op kaarten die de proefpersoon zelf niet kan zien, of proberen te "lezen" op welk onderwerp een andere proefpersoon in de ruimte ernaast zich concentreert . Tot dusver heeft geen van de mensen die ooit op die uitdaging zijn ingegaan zo'n test doorstaan ...

Er is nog een ander aspect aan je vraag, namelijk of we er ooit zullen in slagen met technologische hulp gedachten te lezen.  

Er bestaat apparatuur (fMRI) waarmee de activiteit van specifieke hersengebieden kan geregistreerd en in kaart gebracht worden.

Op basis van dergelijke scans zou het m.b.v. de nodige extra software in principe mogelijk zijn bepaalde concusies af te leiden. Een toepassing die volop in ontwikkeling is bvb. het gebruik als extra signaal voor een leugendetector.

Een andere toepassing die op die techniek is gebaseerd is bvb. het via deze weg bevelen doorgeven aan een computer. Momenteel verkeert dit onderzoek nog in een beginstadium: op deze wijze kan bvb. reeds het onderscheid gemaakt worden tussen een "ja" en een "nee" als antwoord op een voorstel van de computer (een "Prompt" zoals dat heet).

Om op het gebruik van de uitdrukking terug te komen:
Onlangs ben ik op reis in Duitsland nog op een mooi voorbeeld gestoten:
We stopten aan een souvenirwinkeltje en keken in de etalage of ze van die sierlepeltjes hadden waarop het wapenschild van een stad of een streek staat, die je dus als souvenir kan kopen. Toen we binnengingen zette de winkelbediende meteen de doos met het hele assortiment sierlepeltjes op de toonbank, en ze reageerde op mijn enigszins verbaasde blik (maar dan in het Duits) met een brede smile: "Ik kan gedachten lezen!".

Ze had nog gelijk ook ... ;-)