Zijn er andere plekken op de wereld waar een Dode Zee in dezelfde situatie is geweest of kan ontstaan?

Antwoord

De Dode Zee is een afgesloten bekken in een continentale omgeving. Andere voorbeelden van zo'n afgesloten bekken zijn de Kaspische Zee of het Aralzee. Deze bekkens worden gevoed door rivieren maar er is geen rivier die uit deze bekkens wegstroomt. Dat is het verschil met grote watermassa's zoals het Victoriameer, het Baikalmeer, en nog vele andere meren.
Kenmerkend voor de Dode Zee is het hoog zoutgehalte (meer dan 30%) en het uitermate laag zeeniveau (meer dan 400 m onder het zeeniveau van de Middellandse Zee). Dit heeft alles te maken met de ligging van de Dode Zee, in semi-ariede omstandigheden. Het is daar in het Midden-Oosten zo warm dat er heel wat zeewater verdampt. Maar de rivieren leveren onvoldoende water om het waterpeil op niveau te houden. Het resultaat is dat de Dode Zee aan het uitdampen is. En wat blijft achter? het zout dat opgelost is in het water. Hoe meer de Dode Zee uitdampt, hoe hoger de concentratie van het zout ... totdat de zee helemaal zal uitgedampt zijn en er enkel een zoutlaag achterblijft. Zo'n uitdampingsafzetting noemen geologen evaporieten.
Om nu te weten te komen of zo'n uitdamping zich nog heeft voorgedaan in het verleden, gaan geologen nu net op zoek naar dergelijke typische evaporietafzettingen. En dan ontdekken we dat er doorheen de geologische geschiedenis altijd bekkens zijn geweest zoals de Dode Zee.
Misschien één van de meest spectaculaire uitdampingsgebeurtenissen in onze omgeving vond zo'n 5 à 7 miljoen jaar geleden plaats toen de volledige Middellandse Zee uitdampte. Dit noemen we de saliniteitscrisis in de Middellandse Zee (zie bijgevoegde link). Het resultaat zijn enorme evaporietafzettingen. Deze crisis deed zich voor toen de straat van Gibraltar tussen de Middellanse Zee en de Atlantische Oceaan afgesneden werd door tektonische activiteit. Dit betekende dat het water in de Middellandse Zee niet meer kon "ververst" worden met de uitdamping tot gevolg.

Het zijn tektonische activiteiten - de bewegingen van de tektonische platen en continenten - dat veroorzaakt dat continenten van vorm veranderen en tegen elkaar aangedrukt worden. Hierdoor ontstaan ook afgesloten bekkens of worden zeeën van elkaar afgesneden. Dit kan dan leiden tot uitdamping en een "Dode Zee".
Een "Dode Zee" is dus van alle tijden, zowel in het verleden, het heden als de toekomst. Ze kunnen steeds ontstaan wanneer er meer verdamping is dan dat er water wordt aangevoerd door rivieren of naburige zeeën.