Zijn er talen die qua uitspraak minder storingsgevoelig zijn?

Antwoord

In principe gaan linguïsten er vanuit dat alle talen 'werken', i.e. ze worden dagelijks gebruikt om tot succesvolle communicatie te komen, ook al moet er in bepaalde omstandigheden (rumoer, gesprek met meerdere personen,...) al eens iets herhaald worden. Maar ondanks die principiële gelijkwaardigheid, zijn er toch bepaalde gegevens die erop lijken te wijzen dat niet alle talen intrinsiek even verstaanbaar zijn. Zo verwerven Deenstalige kinderen hun taal iets trager dan Nederlandstalige, en Nederlandstalige kinderen zijn op hun beurt iets trager dan b.v. kinderen die Italiaans leren. In dit geval zou dat niet te maken hebben met spreeksnelheid, maar met het feit dat Deense en in mindere mate Nederlandse klanken de neiging hebben om sterk gereduceerd te worden in de uitspraak. Het valt niet uit te sluiten dat in andere talen de uitspraaksnelheid ook meespeelt.

Bij verstaanbaarheid speelt trouwens niet alleen uitspraak een rol, maar ook grammatica. Grammatica is in veel gevallen immers een manier om bepaalde informatie in de zin nog eens te herhalen. De vervoegingsuitgang -en in 'wij wet-en' zegt bijvoorbeeld alleen dat het werkwoord meervoudig is. Dat is in principe niet nodig, want sprekers konden dat al afleiden uit het gebruik van het voornaamwoord 'wij'. Grammatica's zorgen dus voor herhaling, en werken op die manier de verstaanbaarheid in de hand. Er bestaan omstandigheden waarin talen een deel van hun grammatica verliezen, zoals wanneer ze overwegend door anderstaligen gesproken worden. Dat kan de verstaanbaarheid verminderen.

Al die verstaanbaarheidsproblemen moeten meteen gerelativeerd worden: er zijn mij althans geen gevallen bekend van sprekers die op een andere taal overschakelen omdat hun eigen taal tot te grote verstaanbaarheidsproblemen leidt.