Ik geef les in een CVO (= centrum voor volwassenenonderwijs). Wij leren de cursisten heel wat vreemde talen aan, ook Nederlands voor anderstaligen. In ons team zijn er voor beide methodes (communicatief vs. systematisch) heel wat voor- en tegenstanders. Dit zorgt voor wrevel en onenigheid binnen het lerarenkorps. Daarom had ik graag een antwoord van een wetenschapper, ook al besef ik dat het antwoord niet zo simpel is. Onze vorige directie beweerde dat studies (welke?) uitwijzen dat beide methodes tot hetzelfde resultaat leiden. Ik ben erg benieuwd naar meer gefundeerde informatie.
Beste Lut,
Het antwoord op je vraag is inderdaad niet eenvoudig. De meeste recente studies wijzen uit dat de impliciet leren de beste resultaten oplevert. Impliciet leren is leren zonder echt de intentie te hebben om te leren. Vertaald naar jouw terminologie betekent dit dus communicatief. Dat systematisch leren ook tot goede resultaten kan leiden is ontegensprekelijk, maar voor de meeste informatie is impliciet leren toch efficiënter. Dit geldt zeker voor het leren van een taal.
Op ons laboratorium aan de VUB hebben we al heel wat studies gedaan rond impliciet en expliciet leren, want dit zijn de termen die in de wetenschap meestal gebruikt worden. In onze studies gebruiken we geen taal, omdat je dan problemen hebt om nauwkeurige metingen uit te voeren gezien het grote verschil in taalvaardigheid van de deelnemers. In de meeste van onze studies reageren de mensen op reeksen van stimuli die op een scherm verschijnen. De volgorde waarop die stimuli verschijnen is niet willekeurig, maar volgt een bepaalde structuur. Mensen leren die structuur zonder dat ze er bewust van zijn. Dit is vergelijkbaar met het leren van een taal door een kind. Het leert de sequentie van klanken, zonder dat het bewust is van de onderliggende regels van de taal. Expliciete kennis van de structuur verandert daar weinig aan.
De vraag die tegenstanders van de kracht van impliciet leren vaak stellen is: Hebben we dan geen leerkrachten meer nodig? Dat is natuurlijk niet waar. Leerkrachten zijn belangrijk om de situaties te creëren die het impliciet leren bevorderen. Welke die situaties of condities zijn is moeilijk in het kort uit te leggen. Dit is o.a. één van de belangrijke onderzoekslijnen aan onze dienst. Als je er meer over te weten wil komen, dan mag je altijd wel eens langs komen voor een babbel.
Met vriendelijke groeten,
Eric Soetens
Beste heer Soetens bedankt voor uw antwoord! Uiteraard leren we onze moedertaal op een impliciete manier. De vraag is of dit in een taalcursus ook het best op deze manier gebeurt. Ik denk dat beide methodes pros en cons hebben, maar het leidt wel tot controverse binnen ons lerarenteam, vandaar mijn vraag.
Beste Lut, Ik heb het voorbeeld gegeven van de moedertaal, maar dat geldt ook voor het aanleren van vele andere vaardigheden, inbegrepen het leren van een andere taal. Ook in die gevallen denk ik dat de impliciete manier van leren veruit het meeste resultaat geeft. Veel hiervan heeft te maken met het manipuleren van de aandacht. Maar om de rol van de aandacht op deze leesprocessen via deze weg te bespreken is nogal moeilijk. Vaak verwart men de rol van de aandacht met het toepassen van de systematische manier van leren. Vreindelijke groeten, Eric Soetens
Bedankt! Ik ben heel tevreden met uw antwoord. Mijn honger naar informatie is voorlopig gestild. Met vriendelijke groeten Lut
Enkel de vraagsteller en de wetenschapper kunnen reageren op een antwoord.