Zaten er vrouwen in het leger in de Tweede Wereldoorlog?

Antwoord

De meeste legers die betrokken waren in de Tweede Wereldoorlog, zetten veel vrouwen in als geüniformeerde hulptroepen, maar hielden ze wel weg van gevechtszones en -taken. Vrouwen zorgden in die legers voor medische hulp, vertalingen, transport, administratie, bewaking en mechanisch onderhoud. Overigens waren er in de betrokken landen heel veel vrouwen tewerkgesteld in militaire industrie, zoals het bouwen van tanks en vliegtuigen, het maken van munitie of als testpiloten, maar dat gebeurde buiten de legers. Ook het Rode Kruis kon tijdens de Tweede Wereldoorlog enkel dankzij vrouwelijke inzet haar taken doen.

Op die vuistregel van 'wel een inzet als hulptroepen, niet als gevechtstroepen' zijn een paar bedenkingen te maken:

• Het Rode Leger, zette ongeveer 10% van de vrouwelijke soldaten in voor gevechtsrollen als piloten, scherpschutters, tankbrigades of infanterie, zij het vaker met ouder materiaal.
• Ook het Poolse leger had vrouwelijke soldaten in gevechtsrollen, met o.a. onderluitenant-piloot Janina Lewandowska.
• Het Roemeense leger had zelfs een volledig vrouwelijk escadron, het Escadrila Albă, dat militaire ambulancevluchten deed.
• De Duitse legers daarentegen richtten pas in 1942-1943 een onderdeel op voor vrouwelijke hulptroepen, het Italiaanse leger pas in 1944.
• Verpleegsters en luchtafweerbemanningen waren vaak vrouwelijk legerpersoneel en liepen hoge risico's, maar werden niet beschouwd als frontsoldaten.
• In de verzetsbewegingen en zogenaamde geheime legers, waren er heel veel vrouwen, ook in gevechtstaken. Het Poolse Armia Krajowa had bijvoorbeeld een vrouwelijke sabotage-eenheid geleid door majoor Wanda Gertz, en in het Belgische verzet was de fameuze Comète-lijn georganiseerd door Andrée De Jongh;
• De geheime diensten van de Britse en Amerikaanse legers, de SOE en de OSS, rekruteerden heel vaak vrouwelijke geheim agenten die in vijandelijk gebied werden gedropt, zoals de Belgische Flight Officer Yvonne Cormeau.
• In 1943 richtte het Poolse leger in ballingschap een vrouwelijk bataljon op, vernoemd naar Emilia Plater, met de bedoeling om hen voor fronttaken in te zetten - dat is echter nooit gebeurd, en in 1945 werd de groep van ca. 600-700 vrouwelijke frontsoldaten weer ontbonden. Ze kregen vooral ondersteunende taken binnen het Poolse leger, ondanks hun training.

In Groot-Brittannië werd erg veel publiciteit geschonken aan vrouwelijke hulptroepen, o.a. omdat ook Diana en Sarah, de twee dochters van premier Winston Churchill en zelfs kroonprinses Elisabeth in legerdienst waren, respectievelijk als analyste van luchtfoto's, officier bij de zeemacht en chauffeur-mechanicien.