Zouden we in de toekomst computerchip's in het menselijk brein kunnen planten?

Antwoord

Het korte antwoord is ja. Meer nog, afhankelijk van hoe je ‘computerchips’ juist definieert, doen we dat eigenlijk nu al!

Maar het hangt dus een beetje af van wat je juist bedoelt. Als je wil weten of we binnenkort (of zelfs binnen 20 jaar) een chip in je hersenen kunnen implanteren waarin je de handboeken van je schoolvakken gewoon kan uploaden zodat je ze meteen kent, dan is het antwoord nee. Ook een chip implanteren die je hersenen rechtstreeks verbindt met je smartphone zodat je je berichten of bijvoorbeeld schattige kattenfilmpjes – ik zeg maar iets – direct kan bekijken ‘in je hoofd’, lijkt me uiterst onwaarschijnlijk.

Jammer misschien, maar andere dingen kunnen we dan weer wel! Hieronder vind je enkele voorbeelden. Diepe hersenstimulatie is bijvoorbeeld een behandelmethode voor verschillende hersenaandoeningen, waaronder de ziekte van Parkinson. Bij diepe hersenstimulatie implanteert de neurochirurg elektroden diep in de hersenen en die elektroden worden dan onderhuids verbonden met een neurostimulator die bijvoorbeeld in de buikholte wordt geïmplanteerd. Met dit systeem kunnen elektrische pulsjes gegeven worden ter hoogte van het uiteinde van de elektroden in de hersenen én kunnen sinds kort ook hersensignalen gemeten worden. De hoop is dat op termijn deze hersensignalen kunnen aangeven wanneer de elektrische pulsjes in de hersenen best kunnen gegeven worden om de patiënten zo goed mogelijk te helpen. Daarnaast bestaan er ook hersenstamimplantaten om mensen met ernstige gehoorproblemen (beter) te laten horen. Ook hier wordt een systeempje met elektroden en een stimulator met chip geïmplanteerd. Cochleaire implantaten worden al veel vaker gebruikt bij ernstig gehoorverlies of doofheid. Hierbij zit het systeem niet echt in de hersenen, maar toch wel in het hoofd (namelijk in het slakkenhuis in het oor) van de patiënt.

Een tijdje geleden was er heel wat te doen rond de onderzoeksresultaten van de hersenwetenschappers die voor het bedrijf Neuralink van Elon Musk werken. Zij hebben (draadloze) computerchips geïmplanteerd in de hersenen van varkens en apen. Op basis van hun eerste resultaten – die eigenlijk niet fundamenteel anders of nieuwer waren dan wat hersenwetenschappers wereldwijd al langer wisten en konden – deed Musk allerlei uitspraken over wat zijn Neuralink hersenchips allemaal (gaan) kunnen: blinde mensen laten zien, verlamde mensen laten lopen. We moeten heel erg oppassen met zulke beloftes. Deze toepassingen zijn zeker nog niet voor morgen.

Wél staat het vast dat er nog heel wat stappen te zetten zijn in het domein van de “brain-computer interfaces”, zeker in combinatie met de huidige vooruitgang in artificiële intelligentie, en dat patiënten met bepaalde hersenaandoeningen in de toekomst ongetwijfeld beter en beter geholpen kunnen worden met deze technologie.