Is dit een steen of een tand?

Bart Jan, 41 jaar
19 augustus 2023

Dolgelukkig kwam mijn zoontje het huis in rennen. Zo'n mooie steen. En hij denkt dat het een tand is. Klopt dat?

Antwoord

Beste Bart Jan,

Je zoontje heeft duidelijk oog voor mooie stenen. En dat deze op het eerste zicht erg lijkt op een (haaien)tand is zeker waar. Maar of het ook echt een tand is en niet gewoon een steen die lijkt op een tand is dé vraag natuurlijk. Hoewel het niet makkelijk is om aan de hand van je foto’s hierover helemaal uitsluitsel te geven, vrees ik dat het eerder om een look-a-like gaat dan om een echte tand. 

Waarom verniel ik zomaar de droom van je zoon, zonder zekerheid? Een volledige fossielen haaientand bestaat uit een kroon en een wortel. Klassiek krijg je dan een hartvormige tand, met de driehoekige kroon (punt naar onder) en de bultige wortel van boven. Deze steen bestaat uit enkel het driehoekige deel en zou dan ook een afgebroken kroon kunnen zijn.

Maar naast de driehoekige vorm is er ook het glazuur van de tand. Over het algemeen bestaan tanden (die van haaien, maar ook die van bijna alle andere dieren met tanden) uit een buitenste, harde, glazuurlaag en een zachte, poreuze tandcementen binnenkant. Op de foto zie ik geen gladde, glimmende glazuur... Die zou eraf geërodeerd kunnen zijn natuurlijk. Maar de zachtere binnenkant van een tand is niet erg bestand tegen verwering, waardoor we bij fossiele haaientanden eerder verbrokkelde/uitgeholde tanden zullen vinden dan volledig intacte binnenkanten uit cement. Maar goed, zo is het meestal.

Je kan simpel testen of het om tandcement gaat of over steen. Tandcement is poreus (zit vol gaatjes als een spons), zoals ook bot/been/knook poreus is. Als je met je natte tong tegen een (versteend) bot komt, wordt het vocht van je tong de gaatjes ingezogen en plakt je tong na een paar tellen aan het bot. Als jullie haaientandvormige steen bestaat uit tandcement dan zou een tong eraan moeten kleven als je die er nat tegen houdt... (Dit is trouwens een low-tech trukje dat regelmatig door dinojagers op het veld gebruikt wordt)

Tenslotte nog dit: als je een foto instuurt voor determinatie, zorg je best dat er bij het object ook een meetlat of iets anders dat als schaal kan dienen ligt, zo weet de determinator nog meer. Misschien is jullie steen wel 30 cm lang... De grootse haaientanden die deze vorm ongeveer kunnen hebben zijn eerder 10 cm (zonder wortel) en zeker nooit 30 cm.

En ook nog even vermelden waar het object gevonden is. (Op het strand, in (Boomse)klei, in een rivier,...) 

Aan jullie nu om de tongtest te doen. Als die positief is, kan je misschien toch met je steen naar het museum voor natuurwetenschappen in Brussel komen om hem te laten bekijken door een paleontoloog hé.

Succes

Ik hoor graag het resultaat van de tongtest.

mvg

Jeroen Venderickx

Reacties op dit antwoord

Er zijn nog geen reacties op deze vraag.

Enkel de vraagsteller en de wetenschapper kunnen reageren op een antwoord.

Beantwoord door

Technicus Jeroen Venderickx

Biologie, natuur- en milieueducatie

Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen
Vautierstraat 29 1000 Brussel
http://www.natuurwetenschappen.be

Zoek andere vragen

© 2008-2025
Ik heb een vraag wordt gecoördineerd door Eos wetenschap. Voor vragen over het platform kan je terecht bij liam.verbinnen@eos.be