Kan uit dode stoffen door samensmelten toch leven ontstaan?

Antwoord

Beste Marcel,

De aanwezigheid van water is een noodzakelijk voorwaarde voor het ontstaan van leven. Dit wil niet zeggen dat als men water op een planeet vindt dat daar automatisch leven voorkomt. 

Dat leven ontstaat is naast de aanwezigheid van water ook gekoppeld aan voorwaarden rond gemiddelde temperatuur (laat ons zeggen tussen 0° en 20°c) en atmosferische druk (niet te hoog, bv. op Venus heb je een druk van bijna 100 keer hoger dan die op aarde). 

Ook dienen er organische moleculen aanwezig te zijn die als bouwstenen kunnen dienen voor een levend organisme. Waarom organische moleculen? Wel omdat de variëteit in mogelijke structuren voor organische verbindingen eindeloos is en zo een brede keuze heb je nodig om een kans te maken dat leven ontstaat. 

Als dan aan al die voorwaarden voldaan zijn, kunnen moleculen zich spontaan gaan organiseren en zo afgesloten domeinen (=cellen) vormen waarin chemie kan gebeuren die energie levert of toelaat zich te vermenigvuldigen. Eens dit punt bereikt kan dan door het proces van evolutie complexere vormen van leven ontstaan. Dit kost heel veel tijd! Men denkt dat op aarde de eerste vormen van leven ontstaan zijn minstens 500 miljoen jaar na het ontstaan van de aarde. De eerste herkenbare vormen van leven dateren van 1000 miljoen jaar na het ontstaan van de aarde. 

Voor leven zijn de eigenschappen van water essentieel. Water is als je naar de structuur kijkt een klein molecule maar dat heel graag met zichzelf behoorlijk sterke verbindingen vormt (zgn. waterstofbruggen) en dat maakt dat water een sterk geordende structuur heeft die ertoe leidt dat organische verbindingen gedwongen worden zich ook te organiseren of zich te ordenen. Dat is eigenlijk de essentie van leven; een geordende structuur, en die neemt het van de orde in water. Vandaar dat leven zonder water maar moeilijk voor te stellen is.

Of de wereld geschapen is of leven geschapen is, dat is een kwestie van geloof. Bewijzen kan men dat niet, anders zou het geen geloof zijn. Wat wel zeker is en ook bewezen, is dat de eigenschappen van materie zodanig zijn dat leven spontaan (na veel tijd en een stevige dosis geluk) kan ontstaan.

Vriendelijke groeten