Waarom blaast een zakje chips zichzelf op als je in een gebergte gaat of hoog bent?

Antwoord

Beste Aaron,

Dat komt omdat de luchtdruk lager is naarmate wij ons hoger bevinden. Lucht heeft namelijk ook een gewicht, ruwweg 1,3 kilogram per kubieke meter (1 kg/m³). Bevindt je je in de bergen, dan drukt er minder lucht op je dan wanneer je je op zeeniveau - of in België - bevindt.

Op het ogenblik dat het zakje chips luchtdicht wordt afgesloten - zodat de chips langer lekker blijft - bevindt het zich in een fabriek. Meestal is dit niet ergens in de bergen. De druk van de lucht in het zakje is dan gelijk aan de luchtdruk in de fabriek, die zich op bijvoorbeeld 100 meter boven de zeespiegel bevindt.

Als je dat zakje koopt, en je trekt er vervolgens mee de bergen in, lijkt het alsof het zakje zich opblaast. Maar in feite gebeurt net het omgekeerde: de luchtdruk aan de buitenkant wordt kleiner, omdat je je hoger bevindt. Daardoor is er een drukverschil ontstaan tussen de lucht in het zakje en de lucht erbuiten en lijkt het alsof de lucht er uit wil: het zakje wordt boller.

Omgekeerd zou het zo zijn dat een zakje chips, verpakt ergens hoog in de bergen, net kleiner is in België.

Dit principe wordt trouwens gebruikt om de luchtdruk te meten: dit gebeurt met een barometer. De luchtdruk wordt typisch uitgedrukt in millibar (een duizendste van een bar), wat hetzelfde is als een hectopascal (100 pascal). Gemiddeld bedraagt die op zeeniveau 1013 mbar = 1013 hPa. In de bergen, bijvoorbeeld op een 2000 meter hoogte, zakt deze druk al tot rond 800 mbar = 800 hPa.

Met smakelijke groeten,

dr. ir. Pieter Schevenels