Bij andere zeezoogdieren zit zo'n 'spuitgat' in het midden, en het viel op dat dat bij de potvis links is. Ik zit al jaren met deze vraag. Al bedankt vooraf voor de respons!
Het ademgat, of spuitgat, bij tandwalvissen komt overeen met de samengesmolten neusgaten van de andere zoogdieren. Tijdens de embryonale-foetale ontwikkeling verschuift deze opening, de neus eigenlijk, van de oorspronkelijke plaats op de snuit naar de centrale plaats bovenaan de kop. Dit gaat gepaard met wijzigingen in de schedelvorm die ook belangrijk zijn voor de gestroomlijnde lichaamsbouw. Bij de baleinwalvissen blijven er twee neusopeningen/ademgaten op die plaats.
Bij alle walvissen is/zijn de ademgat(en) in de kop verbonden met luchtzakken die een rol spelen in geluidscommunicatie en echolocatie.
Bij de potvis zijn er twee neusgaten waarvan het linkerneusgat is verbonden met de buitenwereld en het rechterneusgat niet. Het linkerneusgat wordt gebruikt om lucht in en uit te ademen (te spuiten) en het rechterneusgat dient als akoestisch apparaat. Het is meer een soort blaasbalg die lucht opslaat en waarmee een klikgeluid kan gemaakt worden, bijvoorbeeld tijdens het duiken op grote diepte wanneer het dier achter een prooi aangaat (bv. een inktvis). Daarnaast dient het voor communicatie met soortgenoten. Het enorme geluidsapparaat van de potvis genereert de luidste geluiden in het dierenrijk en kan over enorme afstanden reiken. De evolutie van dit apparaat heeft geleid tot een dier dat in feite over een enorme neus beschikt, ’s werelds grootste neus! Hierdoor is de schedel van de potvis verhoudingsgewijs sterk gereduceerd.
Biologen denken dat deze evolutie mogelijk het gevolg is van seksuele selectie want dit merkwaardige neus/geluidsapparaat is veel meer uitgesproken bij de mannelijke dan vrouwelijke potvis. Met andere woorden, de mannetjes die beter (en luider) kunnen zingen zouden aantrekkelijker zijn voor de vrouwtjes.
Waarom het spuitgat links en het geluidsapparaat rechts zit, en niet omgekeerd, is wellicht (evolutionair) toeval.
Heel erg bedankt, Luc! Je wil niet weten hoe lang ik met die vraag al rondliep...😅🙈👍👏🥳
Is er dan een reden waarom 'enkel' bij de potvis dat neusgat links zit, en bij de andere tandwalwissen (dolfijnen, bruinvissen,...) mooi in het midden?
Tja, het heeft te maken met die bijzondere bouw van de kop van de potvis die ook heel anders is dan bij de andere tandwalvissen. Het spermaceti-orgaan in de kop komt ook niet voor bij de andere tandwalvissen. Die organisatie wordt geregeld in het embryo en dat is bij de voorouders van de potvis anders gaan verlopen dan bij de andere tandwalvissen. De functie van het spermaceti-orgaan is trouwens ook niet helemaal duidelijk. Mogelijk heeft het allemaal te maken met een uniek vermogen tot vocalisatie en echolocatie bij de potvis.
Da's duidelijk. Heel erg bedankt voor je antwoord. Ik voel me afdoende geïnformeerd. Prettig Pinksterweekend!
Enkel de vraagsteller en de wetenschapper kunnen reageren op een antwoord.
© 2008-2025
Ik heb een vraag wordt gecoördineerd door Eos wetenschap. Voor vragen over het platform kan je terecht bij liam.verbinnen@eos.be
