Waarom lijkt het licht op de gang altijd feller te worden wanneer ik ga slapen?

Antwoord

Beste Briek,

Het menselijk oog heeft een enorm zogeheten "dynamisch bereik". Dit wil zeggen dat het zijn gevoeligheid over verschillende grootte-ordes, namelijk van 1 tot ongeveer 1 073 741 824, kan aanpassen. Dit doet het door de pupil (aangeduid door D in de tekening hieronder) groter of kleiner te maken. (Eigenlijk is het de iris, het gekleurde deel van het oog aangeduid door E in de tekening die kleiner wordt om de pupil groter te maken en omgekeerd). Als je in een donkere omgeving ligt (zoals wanneer je gaat slapen), dan wordt je pupil groter zodat er meer licht in het oog binnengelaten wordt. Daardoor lijkt het dat het licht dat uit jouw broer's kamer komt intenser wordt naarmate jouw ogen zich aan de donkere omgeving aanpassen. Als je in een lichtrijke omgeving bent, dan wordt de pupil dan weer kleiner om minder licht in het oog binnen te laten.

Merk op dat het oog een zekere tijd nodig heeft om zich aan te passen aan de omgeving; het gebeurt dus niet ogenblikkelijk. Als je dus een bruuske overgang hebt tussen zeer donker en zeer licht (bijvoorbeeld iemand die in jouw donkere kamer plots het licht aansteekt), dan lijkt het even pijn te doen aan de ogen (zodat je ze niet open kan houden), omdat je pupil in het donker groot is om veel licht binnen te laten, maar als er plots veel licht in de kamer is de pupil kleiner moet worden om zich aan de hoeveelheid omgevingslicht aan te passen. Eens je pupil kleiner is geworden kan je je ogen normaal open houden.

Een laatste puntje dat hierbij interessant is om weten is dat bij zeer weinig omgevingslicht, wij enkel intensiteiten kunnen waarnemen, maar geen kleuren. Op het netvlies van ons oog bevinden zich namelijk kegeltjes en staafjes. De kegeltjes dienen om kleuren waar te nemen en de staafjes dienen om intensiteiten waar te nemen. In het donker zijn de kegeltjes niet actief en zijn het dus enkel de staafjes die ons toelaten dingen te zien in het donker, maar niet in kleur en ook niet heel scherp. Met een moeilijk woord noemt men dit "scotopisch zicht".

Mvg,

Jürgen.