Waarom wordt het mechanisme van Antikythera niet als de eerste computer beschouwd?

Antwoord

Het wordt, sinds de publicatie van Price over de werking van het mechanisme in 1974, wèl vaak als de eerste analoge computer beschouwd, hoor!

Belangrijk is het woord 'analoog'. Dat betekent dat waarden niet afzonderlijk (aan/uit) worden bepaald, maar op een schaal worden bewogen door mechanische, hydraulische of elektrische aandrijving (meer aan dan uit, of andersom). Pas vanaf 1938-1939 ontstonden de eerste kamergrote digitale computers dankzij de introductie van kathodebuizen en later elektronische schakelingen.

In principe zijn Soemerische, Egyptische en Griekse telramen nog oudere analoge computers. Als je zoekt naar een analoge computer met tandwielmechanismen, is de Chinese Zuidwaarts wijzende wagen nog ouder, maar daar is geen exemplaar van overgebleven, enkel een beschrijving. Ook in het Oude Griekenland en Rome beschreven Pappus van Alexandrië en Cicero oudere hemelglobes, tijdsklokken en afstandmeters die met tandwielen werkten, maar ook daarvan zijn geen exemplaren bewaard gebleven.

Omdat er amper mechanische klokken werden teruggevonden of beschreven vóór de 11de eeuw, werd de paper van Price in 1974 aanvankelijk zeer voorzichtig onthaald: het Antikythera-mechanisme leek erg anachronistisch. Er is een Byzantijns mechanisch astrolabium uit 1062 bewaard gebleven in Brescia, en in dezelfde periode ontstond er in Europa, het Midden-Oosten en het Verre Oosten belangstelling voor mechanische uurwerken en klokmechanismen. Het leek erg vreemd dat die technologie ruim een millennium eerder al had bestaan, maar de vondst in het scheepswrak vormde het harde bewijs...