Waarom heten de bovenste lagen van een gebouw verdieping. Verhoging zou logischer zijn.

Antwoord

In principe had het woord inderdaad 'verhoging' kunnen zijn. De keuze van het grondwoord 'diep' heeft voornamelijk te maken met het perspectief dat je op de situatie neemt, de manier waarop je ernaar kijkt dus. Zo is het bekend dat je kan zeggen dat je glas half leeg is maar ook dat het half vol is. In het eerste geval neem je de bodem van het glas als referentiepunt, in het tweede de bovenkant van het glas. Perspectief is essentieel om elkaar goed te begrijpen in bepaalde situaties. Als A en B zich aan verschillende kanten van een boom bevinden en A zegt dat er iets achter de boom ligt, dan ligt het voor B natuurlijk voor de boom. Toegepast op het woord verdieping betekent dit dat het ingenomen perspectief/referentiepunt bij de keuze voor dit woord bv. een appartement in het gebouw was. Vanuit het perspectief van de waarnemer in het appartement geldt een simpel principe: hoe hoger men zich bevindt in een gebouw hoe dieper de begane grond zich t.o.v. dat referentiepunt bevindt. Vanuit dat waarnemingsperspectief is de keuze voor het woord verdieping dus gemotiveerd. Een woord als 'verhoging' zou impliceren dat men de begane grond als referentiepunt neemt.

Er zijn in principe geen dwingende regels voor het selecteren van een perspectief bij de keuze van een woord. Bijvoorbeeld, je kan probleemloos zeggen dat je glas nog half vol is, A kan zeggen dat iets voor de boom ligt door bewust het standpunt van B te kiezen en niet zijn eigen perspectief. Toch is er vaak sprake van een voorkeursperspectief. Omdat normaal gesproken de lege toestand van het glas de eindtoestand is, gebruiken we die doorgaans als referentiepunt (het glas is half leeg, bijna leeg, ...). Normaal gesproken nemen we ook onszelf als referentiepunt om naar de positie van iets te verwijzen en niet iemans anders (dat geeft bv. vaak aanleiding tot verwarringen bij het gebruik van de woorden 'links' en 'rechts').

In het geval van verdieping denk ik dat het meer voor de hand lag om een appartement in een gebouw als referentiepunt te nemen dan de begane grond. Het is immers nodig voor mensen die in een appartement wonen om te weten hoe diep de begane grond zich onder hen bevindt. Vanuit de keuze van dat perspectief ontstaat spontaan het woord verdieping en niet verhoging.