Waarom zijn er dit jaar zoveel eikels?

Antwoord

Beste Luc,

Veel boomsoorten kennen zoiets als mastjaren, dat zijn jaren waarin ze opvallend meer vruchten dragen dan anders. Bij ons zijn beuk en eik bekende soorten die dit vertonen. In eerste instantie denkt men dat het een evolutionaire aanpassing is van de bomen, die afhankelijk zijn van windbestuiving en consumptie zaden door zoogdieren. Hoezo? Vb.

• Bij massale gelijktijdige bloemzetting vergroot de kans op succesvolle bestuiving.
• Een aantal 'magere' jaren houden de populaties van dieren in toom zodat tijdens het mastjaar niet alle vruchten worden opgepeuzeld.

Er is ook een omgevingsfactor in de bepaling mastjaren. Gunstige omstandigiheden van buitenaf zorgen er dan voor dat de boom extra energie in vruchtzetting kan investeren. Lees: meer eikels. Omgekeerd wordt ook wel gesteld dat mast voorkomt als reactie op stress, vb. aanhoudende droogte of hitte, waardoor de bomen hun nageslacht willen verzekeren. Je zal terugvinden dat er een welbepaalde frequentie in de mastjaren zit (vb. om de 4 à 5 jaar), maar de laatste decennia merkt men dat mastjaren steeds frequenter worden. Mast doet zich vaak synchroon over grote gebieden voor, m.a.w. veel bomen doen dit op hetzelfde moment. Toch vindt men ook verschillen binnen gebieden, die denkbaar te wijten zijn aan verschillen in de bodem (vb. voedingsstoffen, waterhuishouding, etc.). 

Je merkt dat er geen éénduidige verklaring is voor dit fenomeen, en er wordt nog steeds veel onderzoek naar gedaan. Bomen zijn nu eenmaal geen eenvoudige machines.

PS. Het woord "mast" zou uit het Duits van vetmesten komen. Zaadeters (vb. everzwijnen) die het geluk hebben van een mastjaar mee te maken komen erg gemakkelijk aan voedsel. Je zal die dieren dan ook minder gemakkelijk spotten in een bos dat een mastseizoen kent.