Waarom werd Nieuw-Amsterdam geruild voor Suriname?

Antwoord

De militaire situatie van de Nederlandse kolonie in Noord-Amerika was onhoudbaar geworden tijdens de Tweede Nederlands-Engelse Oorlog: in 1664 hadden Engelse troepen de stad op Manhattaneiland en het omliggende gebied veroverd, en die situatie werd drie jaar later bij de Vrede van Breda in 1667 bevestigd. In Suriname deed zich het omgekeerde voor: de Nederlanders waren via de WIC al aanwezig op de Antillen, en in februari 1667 was ook Suriname veroverd door Abraham Crijnssens.

Het was ook een overdracht die gebaseerd was op feiten, eerder dan op wensen. Als je enkel naar de Vrede van Breda kijkt, dan lijkt het een zakelijke en vrijwllige ruil, en zo wordt het vaak ook afgeschilderd. In feite was de vrede vooral een bevestiging van een bestaande toestand. Nog moeilijker voor de onderhandelaars was dat ze door de grote afstanden weinig grip hadden op die feiten. Nog in hetzelfde jaar werd Fort Zeelandia in Suriname toch door Britten heroverd (en in april 1668 opnieuw door Crijnssens) en ook het Nieuwe New York werd in augustus 1673 door Cornelis Evertsen de Jongste veroverd en tot Nieuw Oranje omgedoopt, deze keer onder Nederlands bewind in plaats van onder de WIC. Pas bij de Vrede van Westminster(1674) werd de stad terug overgedragen aan de Britten en werd het Suriname definitief Nederlands bezit.

Met kon dus weinig voor- en nadelen afwegen, en moest vooral trachten te behouden wat men had. Over de waarde van beide gebieden waren toen ook moeilijk uitspraken te doen: Nieuw Amsterdam/New York/Nieuw Oranje was een relatief kleine handelspost, veel kleiner dan de buren New Haven, Connecticut (vandaag Hartford) en vooral Boston. Pas in de tweede helft van de 19de eeuw zou New York een enorme groeispurt kennen, dankzij het Eriekanaal dat een verbinding met de Grote Meren bood.