Waarom kunnen vetzuren niet worden omgezet naar suiker?

Antwoord

Dag Hannah,

Het klopt wat je vermeldt dat vetzuren tot acetyl-coA worden omgezet en dat deze via de citroenzuurcyclus (en om te starten met oxaalacetaat) worden verwerkt. Ook worden de koolstoffen van acetylcoA eerst niet als CO2 omgezet, maar in oxaalacetaat verwerkt, zodat je oxaalacetaat hermaakt om een volgende keer de citroenzuurcyclus aan te vatten met een nieuwe acetylcoA (uit het vetzuur). De globale reactie van de citroenzuurcyclus voor de verwerking van  acetylcoA ziet eruit als volgt:

acetylcoA + oxaalacetaat + (GDP+P_i) + 3(NAD⁺) + FP --> oxaalacetaat + 2 CO₂ + GTP + 3 (NADH+H⁺) + FPH₂

In deze reactie kan je oxaalacetaat links en rechts schrappen (ook al zitten de C'en van acetylcoA erin), zodat je enkel CO₂ overhoudt en hiermee kunnen wij (dieren) geen glucose maken, autrotrofe organismen wel. Ook hebben wij niet alle enzymen van de glyoxylzuurcyclus om alsnog vanuit 2 acetylcoA  eerst succinaat, vervolgens oxaalacetaat en uiteindelijk glucose (uit 2 OA) te kunnen maken.

Via de citrroenzuurcyclus maak je netto dus niets (behalve energie in GTP, elektronen in NADH en FPH2 en CO2) uit acetylcoA.

Uit oxaalacetaat kan je wel glucose maken (gluconeogenesis), maar dat is een ander verhaal; uit acetylcoA maak je geen oxaalacetaat, maar lees de bovenstaande reactie: uit acetylcoA en oxaalacetaat maak je oxaalacetaat en ....

groetjes,

Myriam Meyers

KULeuven