Is er een bewijs dat de CO2 de warmte op aarde beïnvloedt?

Antwoord

Beste Jean

Sinds 1900 is de gemiddelde temperatuur van het aardoppervlak met ongeveer 1 graad gestegen. Tegelijkertijd is de concentratie van CO₂ in de atmosfeer toegenomen met bijna 50% (van 280 naar 410 ppm). Dit zijn de feiten. Wie deze feiten ontkent zit in het kamp van de platte-aarde-aanhangers, de jonge-aarde-creationisten (die beweren dat aarde exact 6022 jaar oud is) en de man-op-de-maan-ontkenners. Zij behoren kortom tot de groep mensen die alle wetenschap overboord gooit die niet in hun ideologische straatje past. Ze vergeten voor het gemak dat ook zij ten volle profiteren van de welvaart die diezelfde wetenschap aan de maatschappij heeft geleverd, zoals bv. het exploiteren van de rijke energiebronnen in onze ondergrond.     

Iemand met wetenschappelijke scholing zou nu terecht kunnen opperen, dat een gelijktijdige toename van CO₂ en temperatuur nog niet betekent dat de eerste de oorzaak is van de laatste (correlatie ≠ causaliteit). Misschien is het wel een toevalligheid of is er een andere factor in het spel die we nog niet kennen. Uiteraard hebben wetenschappers zich al intensief met deze vragen bezig gehouden. Op basis van een reeks van theoretische, experimentele en empirische argumenten* kan men echter alleen maar concluderen dat de toename van de hoeveelheid CO₂ (en methaan, CH₄) in de atmosfeer daadwerkelijk een zeer dominante rol speelt bij de opwarming van het aardoppervlak. Hierover bestaat na een intensief debat van minstens 40(!) jaar inmiddels een brede wetenschappelijke consensus, net zoals er een brede consensus bestaat over (de hoofdlijnen van) de evolutietheorie, de rotatie van de aarde rond de zon, en de relatie tussen aardbevingen en platentektoniek. Dat betekent echter niet dat we alle complexiteiten van de processen volledig begrijpen. Zeker niet.

Ook andere omvattende wetenschappelijke theorieën hebben pas na lange discussies en ondanks sterke weerstand een stadium van brede consensus bereikt. Toch zit de duivel in de details en die details leiden tot verder onderzoek en discussie. Creationisten gebruiken zulke onzekerheden en onenigheid in de wetenschappelijke gemeenschap graag om de hele evolutieleer onderuit te halen. ‘Klimaatontkenners’ doen juist hetzelfde: “deze observatie kan met het CO₂ model van de opwarming niet verklaard worden, dus klopt dat model niet”. Zo werkt wetenschap natuurlijk niet. Een wetenschappelijke theorie wordt steentje voor steentje opgebouwd, getest met nieuwe gegevens, bijgesteld en verbeterd. Geen enkele omvattende theorie is in staat om alle gerelateerde observaties te verklaren. Soms wordt een algemeen aanvaarde theorie toch verworpen als een concurrerend model de observaties beter verklaart. Opvallend in het klimaatdebat: de ‘klimaatsceptici’ (waaronder zich relatief weinig klimaatwetenschappers bevinden), komen zelden tot nooit met een goed onderbouwd alternatief verklaringsmodel voor de geobserveerde fenomenen. Veel ‘klimaatsceptici’ ontkennen daarom liever gewoon de feiten en daarmee scharen ze zich dus in de categorie van de eerdergenoemde platte-aarde-aanhangers.

Zodra ook de politici allemaal accepteren dat de wetenschap er al lang uit is dat de huidige, geologisch gezien extreem snelle, opwarming van de aarde in grote mate veroorzaakt wordt door onze CO₂ uitstoot, kan men eindelijk de maatregelen tot CO₂ reductie in de praktijk brengen.          

*Voor een helder en beknopt overzicht van de argumenten voor de rol van CO₂ in het klimaat verwijs ik naar een recent artikel in de Volkskrant.