Waarom praten grote mensen met zo een moeilijke woorden?

Antwoord

Beste Lotte,

Dat is een heel goede vraag. Ik wil daar volgende dingen over zeggen, hopelijk in een begrijpelijke taal 

1. Sommige woorden kan je nog niet kennen omdat je ze nog nooit nodig hebt gehad. Sommige woorden die jij moeilijk vindt, zijn voor je ouders heel gewoon. Dat komt omdat zij ouder zijn dan jij en over veel zaken al veel meer gelezen hebben. Bij de psycholoog bijvoorbeeld zullen er misschien woorden gebruikt worden als 'conditionering' en 'peer pressure' (klinkt ongeveer als 'pier presje', de drang om te doen wat bv. andere kinderen doen). Voor veel grote mensen zijn dat heel gewone woorden. Zij hebben die leren gebruiken om over zulke zaken te spreken toen ze zelf nog studeerden. Ze hebben er waarschijnlijk ook teksten over gelezen. Het is moeilijk om voor die dingen andere woorden te gebruiken. Zoals het voor jou moeilijk zou zijn om andere woorden te gebruiken dan de woorden die je gebruikt als je tegen je vriendjes praat.

2. Veel moeilijke woorden zou je kunnen vermijden maar dat zou een gesprek veel te lang maken. Bijvoorbeeld, je zou de hele tijd kunnen spreken over 'altijd op dezelfde manier reageren als iemand iets doet' (bv. een baby altijd altijd uit zijn bedje halen als hij weent). Zo een zin zou voor kinderen veel beter te verstaan zijn dan het moeilijke woord 'conditioneren'. Je hebt er echter tien keer zoveel woorden voor nodig! Moeilijke woorden zijn dikwijls een manier om veel gemakkelijke woorden in één woord samen te vatten. Een woord is echter alleen moeilijk als je het zelf niet hebt leren gebruiken. Als je het vaak genoeg gebruikt, wordt het een heel gewoon woord.

3. Weet je dat jijzelf ook vaak moeilijke woorden gebruikt? Twee voorbeelden. Ik ben er zeker van dat een kindje uit de eerste kleuterklas moeite zou hebben om alles te begrijpen wat je tegen je vrienden en vriendinnen op school vertelt. Een kind van rond de 5 jaar kent gewoon veel woorden nog niet die iemand van 11 wel al kent. Een tweede voorbeeld. Kinderen en jongeren gebruiken vaak woorden die ze niet gebruiken als ze met volwassenen spreken. Bijvoorbeeld, het kinderwoord van vorig jaar was 'ewa ja'. Dit jaar kan je trouwens ook stemmen voor het kinderwoord van 2018 (https://www.ketnet.be/karrewiet/10-december-2018-kinderwoord-van-het-jaar-2018). Leuk weetje: veel van die 'kinderwoorden' (woorden van kinderen, dus geen kinderachtige woorden!) zijn voor volwassenen onbegrijpelijk. Soms weten we niet wat jullie bedoelen. Echt waar. Op dat moment voelen wij hetzelfde als jij wanneer volwassenen moeilijke woorden gebruiken.  

4. Soms ben ik zelf ook wel eens kwaad als grote mensen teveel moeilijke woorden gebruiken. Ik begrijp die woorden wel maar vind dat eigenlijk een beetje stom. Dat gebeurt als iemand moeilijke woorden gebruikt om andere mensen een slecht gevoel te geven. Om te laten voelen dat zij of hij slimmer is dan de anderen. Eigenlijk is die persoon dan gewoon aan het 'stoefen' (opscheppen). Het is veel belangrijker om moeilijke zaken gemakkelijk uit te leggen, zodat iedereen het kan verstaan. Dan ben je pas echt slim. Er zijn veel grote geleerden die heel moeilijke dingen heel simpel kunnen uitleggen. Alsof ze over hun vakantie aan het vertellen zijn. Dat zal je later nog merken. Ik geef les aan jongens en meisjes van 18 tot 22 jaar (die naar de universiteit gaan). Ik vertel hen altijd dat zij later ook de dingen zo eenvoudig moeten uitleggen aan kinderen op de lagere en de middelbare school. Dan is het voor die kinderen leuk om bij te leren. Omdat ze voelen dat je op een eenvoudige manier over moeilijke dingen kan spreken. Bijvoorbeeld, over het heelal, over onze bloedsomloop, over geschiedenis, over rekenen. Eigenlijk over alles. En dan zijn die moeilijke dingen plots niet meer zo moeilijk! Daarom is het ook zo leuk om les te krijgen van iemand die het goed kan uitleggen.

Heek leuke vraag. Ik hoop dat ik je met mijn antwoord wat geholpen heb.

groetjes,

Dominiek Sandra

Hoogleraar Taalkunde

Universiteit Antwerpen