Is het een probleem dat bijen uitsterven en wat heeft dit als gevolg?

Antwoord

Beste Mark,

Naast onze alomgekende honingbij zijn er ook nog een hele reeks andere insecten die op de bloemen vliegen en een belangrijke rol spelen bij de bestuiving, en dan denk ik spontaan aan wilde bijen (solitaire bijen die niet in kolonies leven, maar solitair in de bodem), zweefvliegen (worden vaak verward met honingbijen), hommels en vlinders. Hommels worden zelfs al massaal gekweekt en wereldwijd verkocht om in serres tomaten, paprika's en andere groenten te bestuiven.

Het gaat inderdaad al jaren slecht met onze honingbijen, o.a. door de varroamijt, allerhande ziekten, gebruik van pesticiden en verminderde agrobiodiversiteit. Maar tot nu toe is er weinig of geen schadelijk effect in de natuur te ontdekken. Zelfs als alle bijen zouden uitsterven, en dan zal dit uiteraard heel geleidelijk gebeuren, zal de natuur zich wel aanpassen, en zullen andere insecten misschien een meer belangrijke rol spelen bij de bestuiving. Bovendien worden ook veel bloemen door de wind bestoven; en deze hebben geen bijen nodig.

In elk geval is de mens al bezig met oplossingen te zoeken. Zelf met een penseeltje alle bloemen gaan bestuiven is een onbegonnen werk. Maar wetenschappers van de Harvard Universiteit in Amerika zijn al enkele jaren aan het experimenteren met een "robotbij". Deze miniatuurrobot weegt maar 84 milligram en is zo groot als een bij. De robotbij wappert 120 keer per seconde met zijn fijne vleugeltjes, kan blijven zweven in de lucht en ook horizontaal opstijgen, en zelfs omgekeerd landen op de onderzijde van een plantenblad.

De robotbij is op dit ogenblik nog niet echt operationeel, maar het is de bedoeling van deze robotbij verder te ontwikkelen, zodat ze eventueel ingezet kan worden voor de bestuiving in fruitboomgaarden. Hiervoor kan bv. een "bestuivingsaanhangsel" aan het robotje bevestigd worden. Ondertussen is men zelfs het brein van een echte bij aan het onderzoeken, zodat dit kan nagebouwd worden om in de robot in te planten. Dit is uiteraard nog verre toekomst, maar het is de bedoeling om software te ontwikkelen die onder meer zicht en geurzin kan combineren.

Dus voorlopig zou ik mij niet direct zorgen maken; zelfs als alle honingbijen uitsterven, zullen andere bestuivende insecten stelselmatig hun rol overnemen; en zelfs de mens is al op zoek naar andere alternatieven, zoals de robotbij.  

Met vriendelijke groeten,

Hans