Waarom hebben de Scandinavische landen (Noorwegen, Zweden, Finland en Denemarken) een kruis in hun vlag? Mijn vraag gaat eigenlijk over de geschiedenis van de vlaggen.
Al sinds de 14de eeuw gebruikten de Denen een vlag met een wit kruis dat tot de randen van de rode achtergrond uitstrekt, de Dannebrog. Andere Scandinavische (en Baltische, en Germaanse) naties maakten in de eeuwen daarna variaties met andere kleuren. Het kruis verwees naar Christendom, en vond vermoedelijk 12de en 13de eeuwse inspiratie in vlaggen van kruisvaarders (meer bepaald de Hospitaalridders) en in de Reichsfahne van het Heilige Roomse Rijk.
Die twee inspiratiebronnen leidden trouwens tot andere moderne vlaggen met een wit kruis op een rode achtergrond:
De hospitaalridders inspireerden de vlag van Orde van Malta, en die van (hertogdom en later departement) Savoie.
Die 'Duitse' Reichsfahne werd uitgeleend aan de Zwitserse confederatie bij hun strijd tegen de 'Oostenrijkse' Habsburgers.
In de 16de eeuw werden er ontstaanslegenden opgeschreven, waarbij tijdens een 13de eeuwse veldslag een miraculeuze Dannebrog-vlag uit de hemel kwam neerdwarrelen en de strijd in het voordeel van de Deense koning deed keren. Vreemd genoeg varieert de locatie en het tijdstip van die veldslag naargelang de bron (volgens Christiern Pedersen in Rusland, volgens Petrus Oldai in Estland in 1208, of volgens dezelfde schrijver in 1219).
De typische indeling van die Scandinavische kruisen waarbij het kruis naar de mastzijde is verschoven, is wel recenter. Het dateert uit een periode waarin vooral de scheepvaart nood had aan ondubbelzinnige nationale symbolen, en had dus een eerder praktische motivatie. Zeker op de Middellandse Zee was het moeilijk om Maltese schepen van Deense te onderscheiden. Daarom werd in 1748 bepaald dat voor Denen de rode delen aan de mastzijde vierkant moesten zijn, en de twee andere rode delen langwerpig, meer bepaald rechthoeken van 6 op 4 delen.
Kort daarop werd die hertekende scheepvaartvlag ook voor het Deense leger gebruikt als een nationaal symbool. In de 19de eeuw ontstond er een sterk romantisch-nationalisme in heel Europa, waarop het belang van die vlag groeide, o.a. tijdens de Duits-Deense oorlogen (1848-1851 en 1864), en ook de andere Scandinavische en Baltische vlaggen de asymmetrische indeling tussen 1821 en 1944 overnamen. De kleuren hadden wel een sterke symbolische betekenis. In volgorde van officialisering als staatsvlag:
Er zijn nog geen reacties op deze vraag.
Enkel de vraagsteller en de wetenschapper kunnen reageren op een antwoord.
© 2008-2025
Ik heb een vraag wordt gecoördineerd door Eos wetenschap. Voor vragen over het platform kan je terecht bij liam.verbinnen@eos.be
