Hoe komt het dat planeten rond zijn?

Antwoord

Planeten - sterren ook trouwens - zijn inderdaad rond omwille van hun eigen zwaartekracht.  Probeer eens een berg water in de zee te maken, het komt altijd terug naar beneden.  Want een bol is het oppervlak dat in elk punt loodrecht staat op de richting (naar beneden) van de zwaartekracht.  Als het geen perfecte bol zou zijn, dan is er ook een component van de kracht langs het oppervlak (zoals een steen die naar beneden glijdt op een berg), en het water beweegt dan naar beneden.  Tot het evenwicht uiteindelijk gevonden is, in een bolvormige configuratie.

Een steen is in het algemeen niet rond, omdat de zwaartekracht die hij op zichzelf uitoefent veel kleiner is dan de - in essentie elektromagnetische - krachten die hem samenhouden.  Zelfgravitatie gaat domineren vanaf een afmetingen van de orde van 500-1000 km, en dergelijke objecten in ons zonnestelsel zijn inderdaad vrij goed bolvormig.

Zwaartekracht heeft geen medium nodig om te propageren, en dus geen 'wrijving'.  De sterkte van de kracht tussen objecten wordt enkel bepaald door hun massa's en onderlinge afstand.  'Wrijving', in de zin van elektromagnetische interactie tussen de deeltjes, speelt wel een rol bij de vorming van sterren en planeten, om de vrijgekomen energie uit te stralen en zo het midden af te koelen.  De rol van de dichtheid is gewoon dat hoe ijler het midden, hoe langer het allemaal duurt: helemaal ledig is het heelal niet, en naarmate grote ijle wolken samentrekken worden ze uiteraard dichter.  Uiteindelijk wordt een evenwicht gevonden waarbij de gravitatie naar binnen gecompenseerd wordt door een drukkracht naar buiten.  En dat evenwicht is bolvormig, om de reden hoger aangegeven.