Waarom is de aarde wiskundig gebouwd?

Antwoord

Beste Qanna,

Je vraag maakt twee veronderstellingen: dat de aarde wiskundig gebouwd zou zijn en dat alles perfect op maat gemaakt is. Of je vragen te beantwoorden zijn, hangt ervan af of deze aannames correct zijn.

Wetenschappers hebben veel aanwijzingen waaruit blijkt dat de aarde een planeet is, die samen met andere planeten en onze zon, ontstaan is uit een een grote gaswolk. Hierover kan je meer lezen in het Wikipedia-artikel over de zonnenevel. Voor zo ver we weten waren er bij het ontstaan van de aarde nog geen levende wezens, dus mensen waren er nog niet om iets op onze maat te maken. Er is leven ontstaan en enkel levensvormen die konden overleven en zich voortplanten zijn verder blijven bestaan. Dit is een zéér beknopte weergave van de evolutieleer: zie hier voor meer uitleg. Zo is ook de menselijke soort ontstaan; lees hier meer over evolutie van de mens.

Als mens kunnen we over onze omgeving en ervaringen redeneren. We gebruiken daarbij ook wiskunde om de wereld om ons heen te begrijpen en voorspellingen op te stellen. Bijvoorbeeld: door patronen te ontdekken in waarnemingen uit het verleden kunnen we kalenders maken, waarin sterrenposities nauwkeurig voorspeld worden.

Over de vraag waarom wiskunde zo goed werkt in de natuurwetenschappelijke beschrijving van het heelal schreef ik de tekst "Kinderen van de kosmos". Hierin leg ik onder andere beknopt uit dat het menselijke vermogen om aan wiskunde te doen ook evolutionair verklaard kan worden.

Aangezien onze voorouders ontstaan zijn op aarde, zijn we aan veel aardse omstandigheden aangepast, waardoor alles 'op maat gemaakt' kan lijken. Anderzijds zijn heel wat omstandigheden op aarde juist helemaal niet geschikt voor mensen: we kunnen niet ademen in oceanen, er zijn plaatsen met temperatuur- en andere omstandigheden die het voor mensen heel moeilijk maken om er te overleven. (En als we het nog groter bekijken, naar het heelal als geheel, dan is het percentage aan plaatsen die herbergzaam zijn voor mensen nog veel lager.)

In onze directe omgeving is heel veel door mensen gemaakt (steden, gebouwen, meubels, computers, ...) Deze structuren en objecten zijn natuurlijk wél op maat van mensen gemaakt en dit kan de indruk versterken dat we in een geheel op maat gemaakte wereld leven. We mogen echter niet uit het oog verliezen hoeveel inspanningen dit gekost heeft en voortdurend blijft kosten. Bovendien zullen sommige groepen mensen veel minder de indruk hebben dat hun omgeving op maat gemaakt is. Denk maar aan kleine kinderen die iets van een (voor hen) veel te hoge tafel willen pakken, of mensen die in een rolwagen door de stad moeten terwijl er op de stoep overal containers en fietsen staan.

Vriendelijke groeten,
Sylvia Wenmackers