Meestal spreekt men zo: er zijn eencellige die één cel bevatten en er zijn multicellulaire organismen die miljoenen tot biljoenen cellen bevatten. Er moet toch iets zijn dat er tussen ligt, want ik denk niet dat een bacterie splitst en dat zijn kind tot een vis ontwikkelt. Zijn er organismen die 2 tot 100 cellen bevatten? En heb ik het dan over protisten of iets helemaal anders?
Men onderscheidt ééncellige, koloniale, en meercellige organismen. Het verschil tussen een kolonie en een meercellige is dat die laatste opgebouwd is uit meerdere gespecialiseerde celtypen (in het jargon: celdifferentiatie). De verschillende celtypen zijn van elkaar afhankelijk, ze kunnen dus niet onafhankelijk van elkaar leven. Bij een kolonie is dat wel zo: de verschillende cellen van de kolonie zijn identiek aan mekaar en zijn tot alles in staat (voeding, voortplanting, ...).
Bij de Groenwieren (Protisten) treft men alles aan: sommige soorten zijn ééncellig (bvb. Chlamydomonas), andere zijn koloniaal (bvb. Scenedesmus bestaat uit 8 cellen; Eudorina uit 16, 32 of 64 cellen); Volvox bestaat uit twee gespecialiseerde celtypen, de somatische of voedingscellen en de voortlantingscellen, in totaal zo'n 50.000 cellen. Interessant is dat Scenedesmus bvb. normaal ééncellig leeft, maar wanneer er veel watervlooien (Daphnia) in hun omgeving aanwezig zijn, vormt Scenedesmus 8-cellige kolonies. Dit doen ze omdat de kolonie in omvang te groot is om door de watervlo te worden opgegeten. Ze doen dit door gewoon te delen maar na de celdeling aan elkaar te blijven plakken door middel van een kleefstof die ze uitscheiden en de cellen omgeeft.
Een andere groep Protisten, de Choanoflagellaten (voorouders van de Sponsen) zijn ééncellig of koloniaal; bvb. Sphaeroeca is koloniaal en bestaat uit 230 cellen.
De meercellige organismen bestaan uit minstens 1000 cellen. Bvb. de seksueel onrijpe rondworm Caenorhabditis elegans bestaat uit 959 somatische cellen; bij geslachtsrijpheid komen daar nog 1000-2000 voortplantingscellen bij.
Een hypothese is dat koloniale levensvormen een evolutionaire tussenstap vormen naar de meercelligheid. Waarom meercelligheid pas "lonend" is vanaf minstens 1000 cellen is niet helemaal duidelijk. Een deel van de verklaring ligt mogelijk in het feit dat de somatische cellen van meercellige organismen een eindige levensduur hebben; ze kunnen zich niet meer zomaar blijven vermenigvuldigen zoals het geval is bij ééncelligen, want dat zou de bouw en werking van het lichaam verstoren. Indien het organisme echter uit te weinig cellen zou komen te bestaan nadat een deel van de somatische cellen zijn afgestorven, zou het vroegtijdig sterven (voordat het zich kan voortplanten)?
Er is ook sprake van een evolutionaire "wapenwedloop": om aan predatoren te kunnen ontsnappen moet je een bepaalde omvang hebben zodat de predator je niet meer kan opeten; op zijn beurt evolueert de predator ook tot een grotere omvang, enz. Zo zien we dat dieren in de loop van de evolutie steeds groter werden, en dus meer cellen bevatten.
Er zijn nog geen reacties op deze vraag.
Enkel de vraagsteller en de wetenschapper kunnen reageren op een antwoord.
© 2008-2023
Ik heb een vraag wordt gecoördineerd door EOS vzw
