Hoe bepaal je het beperkend reagens in een chemische reactie?

Antwoord

Beste Sebastiaan

Je vraag kan ik best beantwoorden met een voorbeeld. Je moet in een chemische reactie altijd kijken naar de stoechiometrie: dat zijn de coëfficiënten in de reactievergelijking: hoeveel mol van elk reagens reageert.

Voorbeeld:  reactie van waterstof + zuurstof met vorming van water.    2 H₂ + O₂ reageert tot 2 H₂O

Hier zie je dat 2 mol waterstofgas reageert met 1 mol zuurstofgas.

Stel dat je in een reactievat: 3 mol waterstofgas hebt en 1 mol zuurstofgas. Hier is zuurstof het beperkend reagens, daar je niet genoeg zuurstof hebt om alle waterstof te laten wegreageren. Er is een 0,5 mol zuurstof tekort. Bij reactie kan 2 mol waterstofgas en 1 mol zuurstofgas reageren. Er blijft na reactie 1 mol waterstofgas over. Men zegt dat waterstof in overmaat aanwezig is.

Een andere situatie: je hebt in een reactievat 0,5 mol waterstof en 0,5 mol zuurstof. Hier is waterstof het beperkend reagens, daar je dubbel zoveel waterstof nodig hebt om alle zuurstof te laten wegreageren. Zuurstof is dus in overmaat aanwezig. Na reactie hou je 0,25  mol zuurstof over en alle waterstof is weggereageerd.

Hopelijk is dit nu wat duidelijk voor jou.

Dus: eerst de chemische reactie juist schrijven met de juiste coëfficiënten; dan kijk je hoeveel mol je van elk reagens hebt en kijk je hoeveel mol je van elk reagens nodig hebt om de reactie volledig te laten doorgaan. Zo zie je welk reagens in overmaat is en welk reagens het beperkend reagens is.

vriendelijke groeten

Patrick Demeyere

Hogeschool Odisee