Waarom lost piepschuim op in aceton?

Antwoord

Beste Tycho,

piepschuim is een stof die eigenlijk bestaat uit lange ketens van een molecule dat we polystyreen noemen. Die lange, apolaire ketens vinden elkaar en vormen een netwerk (dat noemen we een polymeer) via zogenaamde hydrofobe interacties. Om polystyreen/piepschuim op te lossen, heb je dus een solvent nodig dat die interacties kan breken en de individuele ketens van het grote netwerk kan losmaken.

Nu, waarom kan water dat niet en aceton wel? Daarvoor moeten we naar de moleculaire structuur van polystyreen en aceton gaan kijken. Polystyreen bestaat enkel en alleen uit koolstof en waterstof (zie eerste figuur). Dat betekent dat een goed oplosmiddel voor polystyreen ook veel koolstof-met-waterstof moet bevatten. Aceton (zie tweede figuur) is zo een molecule: het bevat twee koolstof-met-waterstof-groepjes die verbonden zijn door een koolstof-met-zuurstof-groep (ook andere stoffen, zoals tolueen of benzeen, bevatten veel koolstof-met-waterstof-kenmerken en zijn dus goede oplosmiddelen voor polystyreen). Dat zorgt ervoor dat aceton een goed oplosmiddel voor polystyreen is.

Let wel, in je vraag spreek je over een "reactie" tussen piepschuim en aceton; een chemische reactie is het dus in feite niet. Het is wel een "oplossingsreactie", in die zin dat de chemische structuur van de polystyreen-molecules niet verandert, maar wel de vorm waarin ze voorkomen.

Groeten,

Benjamien