Is de (reuzen)panda familie van de wasbeer?

Antwoord

Beste Senne,

Het is te zien wat je met "familie" bedoelt. Zoals je wel weet kruisen de wegen van iedere soort elkaar wel ergens in de evolutionaire geschiedenis. Zelfs bij organismen die zo verschillend lijken als de mens en een schimmel. Beschouw je de afstammelingen van jouw grootvader's overgrootvader nog als familie?

Waarschijnlijk bedoel je: "zijn ze nauw verwant?" Wel, dan is het weer te zien, want dat kan je enkel zeggen in een vergelijking, bvb. zijn de panda's nauwer verwant aan de wasberen dan aan de andere beren? Om deze vraag te beantwoorden is het interessant om naar de biologische classificatie te kijken, die tegenwoordig vaak de natuurlijke verwantschap van organismen weerspiegelt. Organismen zijn ingedeeld in verschillende groepen, in volgorde van groot naar klein: Fylum, Klasse, Orde, Familie, Geslacht en Soort. Laten we eens kijken waar de panda en de wasbeer zich bevinden.

Zowel de panda (Ailuropoda melanoleuca) als de wasbeer (Procyon lotor) zijn zoogdieren (Klasse Mammalia), want ze hebben haar en geven melk aan hun nakomelingen. Verder zijn het beiden carnivoren (Orde Carnivora). Hoewel ze ze niet bekendstaan als zuivere vleeseters, hebben hun tanden er toch de kenmerken van. Wasberen zijn 'omnivoor' en panda's zijn zelfs volwaardige planteneters, al is hun lichaam daar niet echt voor gebouwd. Binnen de carnivoren, die twee grote groepen omvat, de 'caniformia' en de 'feliformia', behoren beide soorten tot de eerste groep. Waarom? Wegens de vorm van hun hoofd en het feit dat ze hun klauwen niet kunnen intrekken.

Op het volgende niveau zien we echter dat de twee soorten in een verschillende familie worden geplaatst, de panda's bij de beren (Familie Ursiudae) en de wasberen bij de wasbeerachtigen (Familie Procyonidae). Historisch gezien wist men niet zo goed of de panda's nu ofwel bij de beren dan niet bij de wasberen behoorde. Op basis van uitzicht, botten en tanden was dat namelijk niet zo eenvoudig uit te maken. Het is de komst van de genetica die op basis van gelijkenis/verschil in DNA kon uitklaren dat de panda's nauwer verwant zijn met de beren dan met de wasberen.

Verder blijkt ook dat, binnen de carnivoren, de families van de beren en de wasberen niet erg dicht bij elkaar staan. De wasberen blijken namelijk nauwer verwant met de Familie Mustellidae (de marterachtigen, met daarin o.a. ook de wezel en de otter) en zelfs met de Zeehonden (Pinnipedia) dan met de beren.

Een andere soort, Ailurus fulgens, bekend als de "Kleine Panda" of "Rode Panda", is wel nauwer verwant met de wasberen en heeft dus eigenlijk niet veel te zien met de Grote Panda.

Strikt biologisch gezien behoren ze dus niet tot dezelfde familie. Ze zijn zeker verwant aan elkaar, maar niet zo nauw zoals dikwijls wordt aangenomen! 

Hopelijk is jouw vraag hiermee opgelost.