Kookt CO2 in spuitwater?

Antwoord

'Koken' doet een vloeistof die zijn 'kookpunt' bereikt en van de vloeibare in de gasvorm overgaat. CO₂ bevindt zich echter niet in vloeibare vorm, maar is 'opgelost' in het water, in het molecuul H₂CO₃ (of eerder: HCO₃^-, het anion dat vormt na deprotonatie). CO₂ is weliswaar een beetje oplosbaar in water, maar  niet heel goed. Oplosbaarheid is een functie van druk: een hogere luchtdruk boven het water zorgt voor een betere oplosbaarheid in het water.

Carbonaat (CO₃^2-) wordt in de fabriek opgelost in water als het natrium-carbonaat, (waardoor de drank ook bekend is als 'soda', van het engelstalige woord 'sodium' voor natrium), ofwel (tegenwoordig meer gebruikelijk) CO₂ wordt onder druk in het water opgelost. Het CO₂ wil daarna uit oplossing en ontsnappen uit het water, maar de fles waar het in zit is gesloten. Je zult merken dat de flessen spuitwater in de winkel een beetje bol/strak staan: dit is vanwege het CO₂ dat uit oplossing is gegaan en nu druk uitoefent op de wanden van de fles. Nota bene: door de overdruk in de fles is de oplosbaarheid van CO₂ nu beter en blijft een groot deel opgelost. Bij het openen van de fles verwijder je deze overdruk en verlaag je de druk boven het water (de 'psjjt' die je hoort bij het openen van de fles is lucht die uit de fles ontsnapt) waardoor de oplosbaarheid verlaagt en nu kan CO₂ weer vrijelijk uit het water gaan ('ontsnappen uit de oplossing'). Bij het zich afzetten tegen de wanden vormen de bekende bubbels.

Het is dus niet 'koken' wat er plaatsvindt, maar het uit oplossing gaan van de CO₂.