Kunnen lintwormen bij honden dodelijk zijn voor de mens?

Rita, 56 jaar
3 maart 2013

Honden kunnen lintwormen hebben die dodelijk zijn voor de mens. Is dat waar?

Antwoord

Ja, Rita, het zijn lintwormen van het geslacht Echinococcus. De bouw en de levenscyclus van lintwormen is nogal ongewoon. De volwassen lintworm leeft in de darm van de gastheer. Hij heeft geen darm of spijsverteringsstelsel en neemt het (verteerde) voedsel van de gastheer op via de lichaamswand. Het is dus een voedselconcurrent. Een lintworm heeft een kop (scolex) met zuignappen en soms ook nog haken om zich vast te hechten aan de darmwand. Het lichaam bestaat uit een reeks schakels (proglottiden) waarvan er steeds nieuwe ontstaan aan de nek van de kop. Elke schakel bevat een mannelijk en een vrouwelijk voortplantingsstelsel, maar het mannelijk stelsel komt iets eerder tot ontwikkeling dan het vrouwelijke. De bevruchting gebeurt dus door copulatie van een "jonge", mannelijke proglottide en een "oudere" vrouwelijke proglottide van hetzelfde individu (of van verschillende individuen als er meerdere individuen in de darm aanwezig zijn). De bevruchte eitjes ontwikkelen zich in de uterus en uiteindelijk breekt de proglottide af en komt met de stoelgang in de omgeving terecht. De proglottide (of de eitjes) worden door de tussengastheer opgegeten. In de darm van de tussengastheer ontwikkelt het eitje zich tot "larve", dringt door de darmwand en komt terecht in de haarvaten, meestal van spieren. Daar ontwikkelt de larve zich verder tot een blaasje (cyste of cysticercus) met daarin een scolex. Die cyste blijft in de spier zitten tot de tussengastheer door de gastheer wordt opgegeten en in de darm van de gastheer komt. De scolex hecht zich vast aan de darmwand en de proglottiden beginnen te groeien aan de nek. Daarmee is de cyclus rond. Bij sommige soorten zijn er zelfs twee tussengastheren (zoals bij de vislintworm). De lintwormensoorten die bij de mens voorkomen noemt men meestal naar de de tussengastheer; de varkenslintworm, de runderlintworm, de vislintworm... kunnen we krijgen door bijvoorbeeld onvoldoende gebakken varkensvlees of rauw rundvlees of vis te eten. Gelukkig wordt het vlees grondig gekeurd in het slachthuis en worden onze varkens en rundvee in heel hygiënische omstandigheden gekweekt, zodat lintwormen in onze streken niet meer voorkomen.


Nu terug naar de Echinococcus. De volwassen lintworm leeft in de darm van roofdieren (vos, hond, kat...) en is klein met slechts een viertal proglottiden. De gastheer heeft er dus weinig of geen last van. De eitjes komen weliswaar in de omgeving terecht, maar ook op de pels van de gastheer. De tussengastheer is normaal een konijn of een rat of een muis; m.a.w. een prooidier van de gastheer. Maar ook de mens kan tussengastheer zijn (ook paarden, schapen, enz.). De cyste van de Echinococcus-soorten is wel heel speciaal. Het is een blaasje waarin de scolex zich vermenigvuldigt en dat steeds maar verder groeit (hydatide ook wel blaasworm genoemd). Vermits de mens niet wordt opgegeten, blijft die blaas maar groeien en kan de grootte van een tennisbal krijgen! Dat kan wel 20-30 jaar duren. Bovendien brengt een besmetting doorgaans meer dan één blaas teweeg. Die blazen zitten meestal in de lever, maar ook wel eens in de hersenen, met alle gevolgen van dien... Onze honden voeden zich doorgaans niet meer met wilde ratten of konijnen, en ze worden dus ook niet vaak besmet. De kans dat een kat besmet geraakt is groter. Overigens komen de Echinococcus-soorten in onze streken niet veel voor, maar wel rond de Middellandse Zee en in heel wat ontwikkelingslanden vormen ze een belangrijke bedreiging voor de volksgezondheid. Toch maar best je hond en/of je kat regelmatig laten ontwormen, en voor alle zekerheid je handen (of groenten, braambessen, wilde paddenstoelen) wassen voor je aan tafel gaat, zeker als je met vakantie bent.

In de link hierbij vind je meer (betrouwbare) informatie. Maar als je "Echinococcus" (of één van de soorten) ingeeft bij Google, krijg je heel wat websites met informatie.

Reacties op dit antwoord

  • 12/03/2013 - Rita (vraagsteller)

    Ja, mijn vraag is volledig beantwoord. Hartelijk dank Professor Dr. Schockaert. Met vriendelijke groeten, Rita Langhendries

Enkel de vraagsteller en de wetenschapper kunnen reageren op een antwoord.

Beantwoord door

Prof. Dr. Schockaert Ernest

Biologie/Dierkunde

Universiteit Hasselt
Agoralaan Universitaire Campus-gebouw D BE-3590 Diepenbeek
http://www.uhasselt.be/

Zoek andere vragen

© 2008-2025
Ik heb een vraag wordt gecoördineerd door Eos wetenschap. Voor vragen over het platform kan je terecht bij liam.verbinnen@eos.be