Bevat houtrook giftige en kankerverwekkende bestanddelen?

Antwoord

Beste Jos,

In principe komen bij de verbranding van (onbehandeld) hout verschillende, mogelijk schadelijke, chemische stoffen vrij, waaronder koolstofmonoxide, polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's) en fijn stof.

Koolmonoxide (CO) is giftig, denk maar aan CO-vergiftiging. CO neemt de plaats in van zuurstof in het bloed en zorgt in de meest extreme gevallen tot zuurstofgebrek in de hersenen, en de dood tot gevolg. Dit komt vooral voor wanneer een ruimte waar hout, gas of stookolie verbrand wordt, slecht verlucht is (te weinig zuurstoftoevoer).

Een aantal PAK's zijn kankerverwekkend en/of irriterend voor de luchtwegen. Benzo(a)pyreen is de best bekende kankerverwekkende PAK. Het zijn dezelfde soort chemische stoffen als deze die vrijkomen bij het verbranden van tabak, waarvan het kankerverwekkende effect algemeen gekend is. Ook bij het aanbranden van voedsel en het verbranden van houtskool komen PAK's vrij, wat de zomerse barbecue een stuk minder aantrekkelijk maakt. 

Fijnstof is eigenlijk een verzamelnaam voor alles dat vrijkomt bij verbranding en een bepaalde diameter heeft (van 0,1 tot 10 micrometer). We kennen het vooral van de verbranding van benzine, maar het geldt net zozeer voor de verbranding van hout. Vooral klachten aan de luchtwegen zijn het gevolg van blootstelling aan fijnstof. Hoe dit fijnstof precies de gezondheid beïnvloedt is nog onduidelijk, maar het is wel zo dat hoe fijner het stof is, hoe schadelijker het lijkt te zijn.

Hoewel houtrook algemeen als 'gezellig' wordt beschouwd en voor velen een aangename geur heeft, heeft het dus dezelfde soort bestanddelen als de minder romantische rook van fossiele brandstoffen (kolen, stookolie, etc). Echter, in hoeverre houtrook minder of meer schadelijk is voor de gezondheid als andere rook, is nog niet grondig bestudeerd. De manier waarop gestookt wordt, zal hier ook een invloed op hebben. Als er bijvoorbeeld veel zuurstof beschikbaar is, zal de verbranding vollediger zijn (dus tot CO₂, het ultieme verbrandingsproduct) en komen er minder schadelijke stoffen vrij. Het is dus moeilijk om te zeggen hoe schadelijk houtrook precies is.

Bijgevoegd vind je nog een literatuurstudie over de mogelijke gezondheidseffecten van houtrook. Zoals je zal zien, blijkt ook daar uit dat er nog veel onzekerheid is op dit vlak.

Groetjes,
Katinka