welk nederlands woord heeft de meeste synoniemen

Antwoord

Beste Simon,

dat is niet zo makkelijk uit te zoeken, omdat het moeilijk te bepalen is wanneer je van synoniemen kan spreken. De meeste synoniemen verschillen toch nog een klein beetje omdat ze in een ander register thuis horen, of andere associaties oproepen, of slechts regionaal gebruikt worden. Denk aan fiets, velo en rijwiel, waarvan het eerste in algemeen gebruik is, het tweede een regionale variant uit België en het derde een verouderde term uit het ambtelijk taalgebruik in Nederland. Je kan je afvragen of die termen, hoewel ze hetzelfde lijken te betekenen, wel helemaal inwisselbaar zijn -- hoor je Sven Nys al over z'n rijwiel spreken? Nog moeilijker is het wanneer de betekenis ook nog lichtjes verschilt. Bijvoorbeeld, doek en zeil zijn soms synoniemen, maar soms ook niet: je spreekt nooit van een zakzeil of van een doekboot. Eenvoudigweg synoniemen gaan tellen is daardoor bijna onbegonnen werk.

Toch is er bij benadering wel een antwoord op je vraag te geven. De begrippen die bij uitstek heel veel synoniemen (of bijna-synoniemen) opleveren zijn taboebegrippen. Cultureel beladen begrippen worden soms 'onnoembaar', wat mensen er toe dwingt steeds nieuwe termen te bedenken wanneer ze ze toch willen of moeten noemen. In onze cultuur kan je denken aan de rijke woordenschat om geslachtsorganen aan te duiden. In andere culturen gelden andere taboes. Japanners zijn heel behoedzaam wanneer ze over zichzelf of hun gesprekspartner spreken, wat tot een eindeloze reeks manieren heeft geleid om 'ik' en 'jij' uit te drukken.