Wat zeggen vogels tegen elkaar als ze fluiten?

Antwoord

De zang die vogels produceren is een zeer mooi (en zeer goed bestudeerd) voorbeeld van een zogenaamd 'secundair seksueel kenmerk'. Met deze term wordt bedoeld dat het een kenmerk is dat door (meestal) mannelijke dieren gebruikt wordt om hun 'kwaliteit' kenbaar te maken, hetzij aan een potentiële partner, hetzij aan een potentiële rivaal.

Om een eerste mooi en herkenbaar voorbeeld te gebruiken: een groot deel van het jaar kan je in bossen en tuinen koolmezen horen fluiten (zie de links). Tijdens de lente, de periode van het paren en broeden bij zangvogels, zijn mannelijke koolmezen echter bijzonder actief, en durven ze vanaf zonsopgang wel anderhalf uur aan één stuk door zingen. Studies hebben uitgewezen dat deze zang gebruikt wordt om rivalen af te schrikken (een combinatie van 'dit is mijn territorium' en 'dat is mijn wijfje'). Bovendien lijkt het zo te zijn dat ten minste een deel van de zang vooral naar wijfjes gericht is, om te aan te zetten tot paren.

Dit laatste is nog eens te meer waar bij de spreeuw, een soort waar wijfjes hun keuze van een mannetje (want zij beslissen in belangrijke mate met welk mannetje ze willen paren) voor een groot deel laten afhangen van het zangrepertoire van het mannetje (het aantal verschillende zangtypes dat een mannetje in staat is te produceren, zie links). Aangezien gebleken is de repertoiregrootte van mannelijke spreeuwen een goede weergave is van hun kwaliteit ('fitheid'), kunnen we stellen dat vrouwelijke spreeuwen wijselijk kiezen voor mannetjes met een groter repertoire, een patroon dat zich bij verschillende zangvogelsoorten blijkt voor te doen (en op vergelijkbare wijze bij vele andere diersoorten).