Was het originele vrijheidsbeeld een ontketende zwarte vrouw?

Benoît, 30 jaar
21 april 2011

Ik las bij verschillende on-line bronnen dat het originele concept dat aan het bevoegde Amerikaanse comitee werd voorgelegd er één was van een zwarte vrouw die nog stukken ketens om haar armen en benen had, maar zich bevrijd had. Door de bedenkingen van dat comitee werd er uiteindelijk voor hetgeen we nu kennen gekozen, is dat effectief zo?

Antwoord

Nee, dat klopt niet.

Het vrijheidsbeeld stelt Libertas voor, de Romeinse godin van de vrijheid. De Franse beeldhouwer Frédéric Bartholdi koos deze figuur omdat ze in het Amerika van toen al een sterke symbolische waarde had: ze werd onder andere afgebeeld op muntstukken. Een vrouwenfiguur als zinnebeeld van vrijheid werd in de 18de en 19de eeuw wel vaker gebruikt, zoals in het bekende schilderij "De Vrijheid leidt het volk" van Eugène Delacroix.

Bartholdi baseerde zich voor het ontwerp op plannen die hij had gemaakt voor een heel ander project, een vuurtoren in de vorm van een Egyptische vrouw die aan de noordelijke ingang van het Suezkanaal zou worden gebouwd. Maar daarvoor was in Egypte niet genoeg geld beschikbaar. Toen Bartholdi later aan het Amerikaanse project begon, moest het natuurlijk niet langer een Egyptische vrouw voorstellen. 
Het gezicht van het vrijheidsbeeld zou gemodelleerd zijn op dat van de (blanke) moeder van de beeldhouwer.

Op de website snopes.com, doorgaans een betrouwbare bron, wordt het gerucht waarnaar je verwijst -- en dat al een hele tijd op het internet lijkt te circuleren -- geanalyseerd en weerlegd (de link vind je rechts). De aangevoerde "bewijzen" blijken stuk voor stuk niet te kloppen. Er wordt bijvoorbeeld verwezen naar een foto van een "vroeger ontwerp" van het beeld met een zwart gelaat, dat later zou zijn vervangen. In werkelijkheid is op die foto gewoon het hoofd van het huidige beeld te zien, dat vroeger veel donkerder van kleur was. De buitenkant is gemaakt van koperplaten, die oorspronkelijk diep roodbruin gekleurd zijn maar onder invloed van de elementen al snel een lichtgroene oxidatielaag ("patina") krijgen. Dat zie je ook bij bronzen beelden en bij de koperen dakbedekking van kerken.

Wanneer je op het internet een spectaculaire stelling aantreft, kan je 
eigenlijk niets afleiden uit het feit dat 
"verschillende bronnen" hetzelfde beweren. Wilde geruchten worden altijd ijverig gekopieerd, of ze nu waar zijn of niet, waarbij er vaak nog meer fouten insluipen. Je kan beter proberen om een zicht te krijgen op de betrouwbaarheid van je bronnen, en om ook alle tegenargumenten op te zoeken, zodat je zelf kan oordelen.

Reacties op dit antwoord

Er zijn nog geen reacties op deze vraag.

Typ hier de tekst van uw reactie.

Enkel de vraagsteller en de wetenschapper kunnen reageren op een antwoord.

Zoek andere vragen

© 2008-2025
Ik heb een vraag wordt gecoördineerd door Eos wetenschap. Voor vragen over het platform kan je terecht bij liam.verbinnen@eos.be