Hoe werkt de stof penicilline nu juist?

Antwoord

Matthias,

Het klopt dat penicilline inwerkt op de celwand van bacteriën. Deze celwand wordt opgebouwd door een aaneenschakeling van korte moleculen (aminozuren, die op hun beurt peptiden vormen). Deze aminozuren worden aan mekaar gehecht door een enzyme: transpeptidase. 

Op de figuur in bijlage zie je links en rechts twee van die aminozuren. De structuur in het midden is penicilline.

Zoals je kan zien, lijkt de structuur van penicilline erg op deze twee aminozuren. Het enzyme ziet dat ook zo (het wordt als het ware misleid) en gaat binden aan penicilline in plaats van aan de aminozuren. Daardoor wordt het enzyme geblokkeerd, kan het zijn werking niet meer uitvoeren en is de aanmaak van de celwand van de bacteriën verstoord. 

Zonder stevige celwand zal de bacterie barsten omwille van osmotisch druk. Onze cellen hebben een andere soort celwand, waardoor penicilline enkel op de bacteriële celwand werkt en onze cellen met rust laat. 

Door het grote gebruik van penicilline, worden bacteriën ‘slimmer’. Ze gaan op hun beurt een enzyme aanmaken: bèta-lactamase. Dit enzym zorgt ervoor dat de bèta-lactam ring (zie figuur) wordt doorgeknipt. Daardoor wordt de penicilline afgebroken, waardoor deze bacteriën toch kunnen blijven leven en vermenigvuldigen, hoewel je antibiotica (penicilline) inneemt. Deze bacteriën zijn resistent tegen penicilline. 

Met vriendelijke groeten,

Apr. Anke Smets