Welk volk wist voor het eerst wat een zonsverduistering juist was?

Antwoord

We kunnen in de geschiedschrijving niet verder gaan in de tijd dan tot de periode sinds wanneer waarnemingen werden opgetekend.  Vraag me dus niet welke homo sapiens voor het eerst een theorie over de eclipsen vond.

Maar tot zover we kunnen gaan, blijkt dat de Assyriërs, Babyloniërs, en Grieken een goed beeld hadden van wat een verduistering werkelijk was. Ze keken meer naar de sterren dan wij, en het is duidelijk voor een eenvoudige waarnemer dat zons- en maansverduisteringen respectievelijk bij nieuwe maan en volle maan voorkomen. Je ziet ook aan de vorm van een zonsverduistering dat het goed klopt met de maan die voor de zon komt.

Wat ze niet zo goed wisten, was waarom het niet iedere maand prijs is. In de overgebleven literatuur blijkt dat de Chaldeeërs al vastgesteld hadden dat er tussen opeenvolgende maansverduisteringen typisch een half jaar zit. Later vonden ze ook dat er een cyclus van ongeveer 18 jaar is waarna gelijkaardige eclipsen weer optreden. Vanuit hun waarnemingen konden ze voorspellingen doen, maar het zouden toch de Grieken zijn die modellen van de wereld bouwden die de regelmaat van de fenomenen konden 'verklaren'.

Het zou me trouwens niet verwonderen dat de gemiddelde mens drieduizend jaar geleden meer op de hoogte was van de basisfenomenen aan de hemel dan vandaag. Ik heb ooit eens uit een conversatie met een welbekende Belg die alomgeprezen wordt voor zijn intelligentie afgeleid dat hij verkeerd was over de basisprincipes van de schijngestalten van de maan.