Was Thailand op dat moment niet interessant? Of hebben de Thai zich ertegen verzet? Of was het om een andere reden nooit gekoloniseerd? Zijn er eigenlijk pogingen geweest?
Er zijn zeker pogingen geweest, vooral vanuit Indochina (Frankrijk) en Birma en Maleisië (Verenigd Koninkrijk). En de Thais weten zelf ook heel goed dat ze als enige nooit gekoloniseerd zijn geweest: Thai betekent letterlijk 'vrij' - tot 1939 heette het land altijd Siam.
De voornaamste reden waarom Thailand ongekoloniseerd bleef, was het diplomatieke weerwerk van twee monarchen uit de Chakri-dynastie, Mongkut (regeerde 1851-1868) en Chulalongkorn (1868-1910). De eerste is overigens bij ons vooral gekend als personage in de 'The King and I'-musicals.
Al in 1825 sloot hun voorganger Phra Nangklao een eerste handelsakkoord met de Britten, onder bedreiging van annexatie. Hij schoeide ook zijn leger op Westerse leest (o.a. door Westerse huurlingen), hetgeen leidde tot succesvolle militaire campagnes tegen Vietnam in 1842-1852. Op het einde van zijn leven keerde hij zich sterk tegen het Westen, door de zware expansiedruk van de koloniale machten.
Zijn broer, een monnik met een sterk Westerse achtergrond, volgde hem op. Als een verlicht monarch probeerde hij modernisering door te drijven, hetgeen niet altijd lukte - hij trok ook Westerse adviseurs en diplomaten aan, en deed grote toegevingen, vooral op economisch vlak, maar ook territoriaal. Het Bowring Treaty liet Britten toe om meer handel te drijven in Thailand, door o.a. de belastingen te verminderen en Britse onderdanen te onttrekken aan het Thaise rechtssysteem. Eén diplomatieke strategie was om Siam bij de Britten voor te stellen als een buffer tussen Burma en Indochina, en zo Britse steun tegen een mogelijke Franse kolonisatie te verwerven.
De zoon van Mongkut, Chulalongkorn, ging veel verder met de verwesteringsstrategie, ook al omdat hij als prins langdurig door Brits India had gereisd. Zijn half- en schoonbroer Devavongse, minister van Buitenlandse Zaken, veranderde het hele staatsapparaat naar Westers model, net als het leger en het rechtssysteem (afschaffing van slavernij, vrouwenrechten)... Een moderne natiestaat (zonder parlement) ontstond, compleet met monetaire eenheid, spoorwegen, telegraafverbindingen, administratie, gecentraliseerd onderwijs.
In 1893 gebruikten de Franse autoriteiten een reeks kleine grensincidenten (zelfdoding van een consul, uitzetting van twee Franse handelaars) om een crisis te veroorzaken, met enkele dodelijke schermutselingen tot gevolg. Franse oorlogsschepen verschenen voor Bangkok, en eisten de afstand van het oostelijk deel van het land. De Britten kwamen niet te hulp, ondanks diplomatiek overleg, tenzij voor het vrijwaren van de rest van Siam, ten Westen van de Mekong, op voorwaarde dat het Noorden van Siam, Shan, aan Birma werd afgestaan...
In 1906 herhaalde heel die geschiedenis zich, waardoor de Fransen de westoever van de Mekong en westelijk Cambodia verwierven, en de Britten in ruil voor hun diplomatieke steun de 'verloren gebieden' Kedah, Kelantan, Perlis en Terengganu. Wat overbleef was een deel van het rijk, waar voornamelijk Tai werd gesproken.
En er zit een Belgisch kantje aan heel het verhaal. Een voormalige Belgische liberale minister van Binnenlandse Zaken, Gustave Rolin-Jaequemyns, speelde een belangrijke rol in de vredesonderhandelingen van 1893, en werd later adviseur van Chulalongkorn, vooral in juridische en bestuurlijke zaken.
Er zijn nog geen reacties op deze vraag.
Enkel de vraagsteller en de wetenschapper kunnen reageren op een antwoord.
© 2008-2025
Ik heb een vraag wordt gecoördineerd door Eos wetenschap. Voor vragen over het platform kan je terecht bij liam.verbinnen@eos.be
