Wat is de kleinste ster die men kent?

Antwoord

Vooreerst, Canis Maioris is geen ster maar een sterrenbeeld. Binnen een sterrenbeeld worden de helderste sterren (vanuit historische redenen) gecatalogeerd volgens helderheid door middel van griekse letters.  De helderste ster van Canis Maior is dus alfa Canis Majoris, de ster Sirius.
Ten tweede, Sirius is niet de "grootste" ster maar de meest heldere aan onze hemel.

Deze helderheid waarover we het hier hebben is de schijnbare helderheid : hoe helder zien wij op aarde die ster ? Deze schijnbare helderhed wordt  bepaald door twee zaken : de werkelijke helderheid van de ster, en haar afstand. Eigenlijk is Sirius in realiteit redelijk helder, hoewel zeker niet uitzonderlijk, maar zien wij ze heel helder omdat ze toevallig heel dicht bij ons staat. Dus ik zou niet zeggen dat Sirius de grootste ster aan de hemel is want de grootte van een ster is haar afmeting, niet haar helderheid, en zeker niet haar schijnbare helderheid. De werkelijke helderheid van een ster, dus hoeveel energie ze echt uitzendt, heet de absolute helderheid.

De zwakste sterren die we onder goede omstandigheden nog met het blote oog kunnen zien zijn ongeveer 400 keer minder helder (schijnbaar !) dan Sirius. Zo zijn er vele honderden. Dit kunnen zowel intrinsiek zwakke sterretjes zijn die toevallig heel dichtbij ons staan, tot intrinsiek heel heldere sterren die heel ver weg staan. Je ziet, de schijnbare helderheid, dus de helderheid waarmee we een ster zien, zegt eigenlijk heel weinig over de ster zelf, zolang we de afstand niet kennen.

Als we het echt over eigenschappen van de ster zelf willen hebben, los van de afstand, dan gebruiken astronomen meestal de massa van de ster : die gaat van minimum ongeveer een tiende van de massa van de zon, tot ongeveer honderd keer de massa van de zon. Afmetingen en absolute helderheden varieren voor een ster gedurende haar levenscyclus. Gedurende de eerste 90 procent van het leven van een ster is er wel een vrij strak verband tussen massa, straal, helderheid en oppervlakte temperatuur. Dergelijk sterren bevinden zich op de zogenaamde Hoofdreeks (Main Sequence). Als je even googelt op "sterren hoofdreeks" vind je zeker nederlandstalige websites die u meer informatie hierover kunnen geven. TIjdens de laatste 10 procent van het leven van een ster varieren de helderheid, temperatuur en straal enorm. Zo zal de zon ooit eens zo'n honderd keer groter worden (in afmeting) dan wat ze nu is. Maar omdat haar totale massa natuurlijk quasi gelijk blijft zullen die uitgestrekte buitenlangen ook veel ijler zijn dan wat we nu hebben. Googel eens op 'sterevolutie" hiervoor.