Uit hoeveel procent bestaat de Engelse taal uit leenwoorden, of hoeveel procent van de Engelse taal is echt Engels?

Antwoord

Ik vrees dat deze vraag onmogelijk beantwoord kan worden. Om te beginnen zouden we precies moeten weten hoeveel woorden het Engels telt, en zoals voor zo goed als alle talen is dat onbegonnen werk. Elk woordenboek (en er zijn er nogal wat) maakt een eigen selectie, doorgaans op basis van corpusonderzoek. In elke editie worden woorden toegevoegd en geschrapt, maar dat gebeurt telkens met ruime achterstand op de realiteit. Een woord moet immers voldoende frequent gebruikt worden voor het in de lijst opgenomen wordt en het moet al een respectabel aantal jaren niet meer geattesteerd zijn voor het geschrapt wordt. Bovendien worden samenstellingen soms wel en soms niet in een woordenboek vermeld. Wat doen we met de vele variëteiten van de taal, zoals woorden die typisch zijn voor Australisch Engels (vergelijkbaar met de discussie in het Nederlandse taalgebied: zijn Belgisch-Nederlandse woorden een plaats in het woordenboek waard?)? De twee grootste Engelse woordenboeken bevatten elk zo'n half miljoen woorden, maar ongetwijfeld zijn er veel meer want als je de twee met elkaar vergelijkt, dan is ongeveer een kwart miljoen woorden maar in een van de twee vermeld.

Een tweede probleem is hoe je "echt Engels" interpreteert of definieert. Vermoedelijk heeft uw vraag vooral te maken met de overeenkomsten met het Franse lexicon vanaf de 11de eeuw na Christus. Om het even welke taal is echter doorheen haar geschiedenis beïnvloed door andere invloeden, gewoon door contacten met andere volkeren in handels-, militaire, politieke en academische contexten. In zijn Encyclopedia of the English Language, geeft David Crystal aan dat het huidige Engelse lexicon door meer dan 350 talen beïnvloed is. Al vóór de Angelsaksen zich op de  Britse eilanden vestigden, had het Latijn een sterke invloed op de taal als gevolg van de verspreiding van het christendom (bv. school, giant, purple, plant), en in de renaissance kwamen er nog veel meer Latijnse (en Griekse) leenwoorden de taal binnen. De Vikingen brachten zo'n 2 000 nieuwe woorden mee (bv. egg, kid, sky, window). Vanzelfsprekend had het Frans de grootste invloed: na de Normandische invasie verdubbelde het toenmalige lexicon van de taal. De uitgestrektheid van het Britse Rijk zorgde eveneens voor veel wederzijdse beïnvloeding, net als de globalisering van de laatste decennia. Zelfs het Nederlands heeft het Engels verrijkt met woorden zoals bluff, knapsack, easel, landscape en roster. Deze situatie is helemaal niet eigen aan het Engels, maar het gevolg van natuurlijke evoluties in dynamische talen.

Veel van deze leenwoorden zijn nu zodanig ingeburgerd dat ze vaak niet meer als dusdanig herkend worden. Ironisch genoeg denken veel mensen overigens dat een woord in hun taal dat gelijkenissen vertoont met een Engels woord, uit het Engels overgenomen is terwijl de evolutie eigenlijk andersom verlopen is. Dat heeft vanzelfsprekend te maken met de huidige dominante positie van het Engels en de invloed die de taal momenteel over zowat de hele wereld uitoefent.