Hoe brengt men patiënten in een kunstmatige coma?

Antwoord

Dag Nathalie,

Een kunstmatige coma is niet echt te vergelijken met een coma door een trauma, een infectie of een zuurstofgebrek. Daarenboven worden in een 'kunstmatig' (je bedoelt volgens mij een medicamenteus geïnduceerde) coma (MIC) verschillende gradaties gehanteerd. Niet iedereen moet op "eenzelfde" manier in MIC gehouden worden.

Patiënten met kans op zwelling van de hersenen (meestal na stilstand van de circulatie) worden over het algemeen het diepst in MIC gebracht. Daarenboven zijn ze meestal ook al in coma omwille van het insult: beide vormen van coma komen dus dikwijls samen voor. Deze patiënten worden in coma gehouden met barbituraten en tegelijk matig afgekoeld. De diepte van het MIC wordt gemeten a.d.h.v. een continu EEG (encefalogram) en waarbij we een zogenaamde burst-suppression EEG beogen (plat maar met bursts van activiteit). Ondertussen wordt ook de intracraniële druk (verhoogde druk in de schedel) gemeten (met een catheter of schroef), moeten bloeddruk en diurese (afscheiding van urine) nauwlettend in de gaten gehouden worden, en mag de onderkoeling niet te lang aangehouden worden, of er ontstaat een ander soort van nieuwe problemen.

Maar mensen kunnen evengoed in slaap gehouden worden omwille van zware ingrepen, ernstige ziekten of omdat de longen voor een tijdje niet mee willen (zoals nu tijdens hemorragische inflluenza - koorts veroorzaakt door verschillende virusfamilies - of ARDS - een ernstige longaandoening). Dit artificieel slapen gebeurt met een gans gamma aan medicijnen (propofol, spierverslappers, opiaten, midazolam), wat erop neerkomt dat patiënten een cocktail krijgen van verslappers, zeer krachtige pijnstillers en slaapmiddelen via centrale lijnen (buisjes in de grootste aders van het lichaam). Dit gebeurt getitreerd (met precieze bepaling van de concentratie van een stof in een oplossing) omdat ook hierbij een mini-EEG (BIS) wordt gemeten en waarvan we de waarde tss 0.4-0.6 houden (1.0 = wakker).

Revalidatie heeft meer te maken met de onderliggende reden waarom iemand in MIC werd gehouden, maar natuurlijk - hoe langer zo'n MIC aangehouden wordt - hoe moeilijker een patiënt het soms heeft om terug op de been te geraken. Moderne beademingsapparatuur is er daarom op voorzien dat er toch minder spierverslappers en synchroner beademd kan worden, waardoor de ademhalingsspieren minder 'onttraind' geraken. De moeilijkheid om landurig beademde patiënten van een machine te krijgen is elke ICU arts en VP bekend (weaning-off proces) en is dikwijls een moeizaam proces van vallen en opstaan. 

Groetjes,

Dirk Danschutter, MScN, assisitent klin wet VUB