Staat de Poolster altijd in het noorden?

Antwoord

Stel dat je op de kermis naar een draaimolen kijkt vanuit de lucht, en dat die draaimolen bovenaan mooi versierd is met sterren. Als de molen draait zie je de sterretjes ronddraaien, maar als er toevallig ook een sterretje getekend is, netjes in het midden, dus op de draai-as, dan zal dat sterretje stilstaan.

Hetzelfde gebeurt nu met de sterren aan de hemel. Daar zijn het wel de sterren die stilstaan, en wij (de aarde) die draaien, maar het uiteindelijk effect is hetzelfde : we zien de sterren allemaal in cirkels ronddraaien. Nu staat er een ster, die we Poolster noemen, toevallig netjes in het verlengde van de as waarrond de aarde draait, en daardoor zien we die ster dan ook steeds op dezelfde plaats. Zie bijgevoegde foto.

De poolster staat niet perfect in het verlengde, en daardoor maakt ze ook een heel klein cirkeltje, maar als je het noorden wil vinden aan de hand van de sterren is dat te verwaarlozen. Je kan dat zien op de bijgevoegde foto.

De poolster is niet altijd "poolster" geweest en zal dat ook niet blijven. De draai-as van de aarde maakt immers zelf een langzame zwaaibeweging. Het is dus toeval dat ze nu naar een heldere ster wijst, maar over een tijdspanne van duizenden jaren verandert dit heel langzaam. Andere sterren zullen dan dicht bij de hemelpool komen. En na 26000 jaar is het dan weer de beurt aan de hudige "poolster"
Aan de andere kant van de aarde, op het zuidelijk halfrond draaien de sterren ook schijnbaar cirkeltjes, maar daar staat momenteel geen heldere ster heel dicht bij de zuidelijke hemelpool. Er is dus geen "zuidpool-ster" zoals onze poolster.