Hoe krijgen bomen het water dat de wortels opnemen bovenin?

Frank, 36 jaar
8 juni 2009

Als de boom dit omhoog zou zuigen, zou m.i. de boom door de hydrostatische tegendruk niet hoger dan 10m kunnen zijn. Zou het iets te maken hebben met cappilairen in de boom?

Antwoord

Beste Frank,

Hieronder een antwoord dat ik eerder gaf op een andere vraag die werd gesteld op deze website. Ik denk dat dit ook min of meer een antwoord op jouw vraag kan zijn.

Water verplaatst zich doorheen planten of bomen van de wortels naar de bladeren via het xyleem. Dit xyleem bestaat eigenlijk uit een reeks dunne "buisjes" naast elkaar. Water in zo een xyleem-vat vormt eigenlijk een continue waterkolom van de wortel tot in het blad.

In een plant wordt een vloeistof echter niet naar boven gepompt, maar wel naar boven "getrokken".
De kracht die de waterkolom naar boven trekt is de volgende:

Aan de onderkant van de bladeren (bij een loofboom) bevinden zich de huidmondje (kleine openingen) het is via deze huidmondjes dat het water de plant terug verlaat als waterdamp. Onder de huidmondjes binnenin het blad bevindt zich een holte (substomatale holte), in die holte is de lucht verzadigd met waterdamp. De lucht buiten het blad is niet verzadigd. Volgens de diffusiewetten van de fysica, gaat waterdamp zich steeds verplaatsen van een plek met een hogere naar een plek met een lagere concentratie aan waterdamp. Dus de waterdamp wordt via de huidmondjes uit het blad getrokken door de droge buitenlucht. De substomatale holte trekt dan weer water aan uit het blad, en zo wordt de hele waterkolom naar boven getrokken. Beneden in de wortels wordt het water weer aangevuld met water uit de bodem.

Ook bij grote bomen (bv 60 m) is het dezelfde drijvende kracht die speelt. Vanzelfsprekend moeten hier grotere krachten worden ontwikkeld om het water naar boven te krijgen.

De drijvende kracht achter de opwaartse beweging van water doorheen een plant is dus het verschil in vochtigheid tussen de lucht buiten en binnen de huidmondjes. Dus bij droge lucht (warm weer) gaan planten meer verdampen. Om het waterverlies te beperken kunnen planten dan hun huidmondjes sluiten.

Indien je nog meer uitleg wilt kan je me altijd contacteren en dan kan ik je naar de nodige literatuur doorverwijzen.

vriendelijke groeten,

dr. ir. Hans Verbeeck

Labo Plantecologie

UGent

Reacties op dit antwoord

Er zijn nog geen reacties op deze vraag.

Enkel de vraagsteller en de wetenschapper kunnen reageren op een antwoord.

Zoek andere vragen

© 2008-2025
Ik heb een vraag wordt gecoördineerd door Eos wetenschap. Voor vragen over het platform kan je terecht bij liam.verbinnen@eos.be